Kế hoạch về khí hậu của đảng Bảo thủ thất bại

Elmira Aliakbari & Jairo Yunis | DCVOnline

Nói một cách đơn giản, kế hoạch khí hậu của đảng Bảo thủ phụ thuộc ít hơn vào cơ chế thị trường và nhiều hơn vào các quy định của chính phủ và bộ máy hành chính.

*Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Erin O’Toole,* Fraser Institue

Tuần trước, Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Erin O’Toole đã công bố một kế hoạch mới về khí hậu mới tên là “Bảo vệ môi trường”, gồm cả giá carbon. Đây là một tin tốt, vì việc giảm phát thải khí nhà kính (GHG) vẫn là ưu tiên hàng đầu. Nhưng như mọi khi, vấn đề nằm ở phần chi tiết. Thay vì sửa chữa những sai sót trong kế hoạch carbon của chính phủ Trudeau, kế hoạch mới của đảng Bảo thủ chỉ đơn giản là hoán đổi một loại thuế carbon kém bằng một loại thuế khác cũng kém.

Ví dụ: kế hoạch của đảng Bảo thủ đưa ra mức thuế carbon 20 đô la/tấn nhiên liệu, tăng dần lên 50 đô la/tấn (chưa có thông tin chi tiết về thời gian và cách thức) kèm theo một thứ gọi là “Trương mục tiết kiệm carbon thấp cá nhân”. Về căn bản, một người được điểm khi họ trả thuế carbon, sau đó được giảm giá để mua những thứ khác (xe điện, vé xe chuyên chở công cộng, lò sưởi hiệu suất cao, v.v.) giúp giảm phát thải khí nhà kính. Thay vì chuyển nguồn thu từ thuế carbon thành các khoản giảm giá một lần trực tiếp cho các gia đình, như hiện nay theo kế hoạch của Ottawa, kế hoạch của Đảng Bảo thủ sẽ chuyển doanh thu sang các tài khoản cá nhân carbon thấp này, có thể dùng để mua hàng thân thiện với môi trường.

Kế hoạch cũng sẽ giới hạn thuế carbon đối với người tiêu dùng ở mức 50 CAD/tấn, thấp hơn nhiều so với kế hoạch hiện tại của chính phủ liên bang, sẽ tăngmức thuế lên 170 CAD/tấn vào năm 2030. Tuy nhiên, để đạt được mức giảm phát thải tương tự, kế hoạch khí hậu của đảng Bảo thủ giới thiệu một loạt quy định mới gồm quy định về xe không phát thải, quy định về khí tái tạo và tiêu chuẩn nhiên liệu carbon thấp.

Mọi người đều thừa nhận rằng đặt giá carbon là cách hiệu quả nhất về chi phí để giảm lượng khí thải, vì nó mang lại sự linh hoạt cho cá nhân và doanh nghiệp trong việc trả giá phát thải hoặc tìm cách rẻ hơn để giảm lượng khí thải. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đáp ứng một số điều kiện chính để việc định giá carbon trở nên hiệu quả (tức là ít tốn kém nhất).

Thứ nhất, định giá carbon phải “trung lập về doanh thu”, có nghĩa là để giảm thiểu thiệt hại đối với tăng trưởng kinh tế, nguồn thu từ thuế carbon nên được sử dụng để giảm các loại thuế khác có hại hơn như thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp. Thứ hai, định giá carbon nên thay thế các quy định liên quan đến khí thải — đánh thuế them trên các quy định hiện hành, như Đảng Tự do đã làm và Tories đề nghị, làm tăng chi phí giảm phát thải.

Kế hoạch định giá carbon hiện tại của chính phủ liên bang không trả lại doanh thu từ thuế carbon theo cách phát triển có hiệu quả. Và nó không thay thế các quy định hiện hành liên quan đến khí thải — và chỉ them vào những quy định mới. Đảng Bảo thủ đã có cơ hội để sửa chữa những sai sót này trong hệ thống nhưng thay vào đó họ đã đưa ra một kế hoạch bắt chước một số sai sót của Đảng Tự do và đưa thêm một số sai lầm mới.

Cụ thể, thay vì sử dụng nguồn thu từ thuế carbon để giảm các loại thuế khác có hại hơn — cách mà một số quốc gia Scandinavia đã làm — kế hoạch của đảng Bảo thủ chuyển nguồn thu từ thuế carbon vào Trương mục tiết kiệm carbon thấp cho cá nhân đồng thời trợ cấp cho “chi tiêu xanh” mới. Các tài khoản tiết kiệm cá nhân này sẽ là phức tạp hơn, them chi phí quản lý và tuân hành, đồng thời cấp thêm quyền cho gới quan liêu để xác định những điều kiện để mua hàng bằng những trương mục đó.

Nhìn chung, một kế hoạch định giá carbon tốt có thể mang lại lợi ích cho nền kinh tế và môi trường của Canada. Nhưng cả đảng Tự do cầm quyền và đảng Bảo thủ đối lập đều không đưa ra bất cứ điều gì gần với kế hoạch như vậy.

Tác giả: Elmira Aliakbari, Phó Giám đốc, Nghiên cứu Tài nguyên Thiên nhiên, Viện Fraser.

Jairo Yunis, Chuyên viên phân tích chính sách cơ sở, Viện Fraser

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net“

Nguồn: Conservative climate plan falls flat | Elmira Aliakbari and Jairo Yunis | The Fraser Institute | April 21 2014. Appeared in the Calgary Sun, April 21, 2021