Tại sao CBC News phải đóng cửa văn phòng tại Hoa lục

Brodie Fenlon | DCVOnline

Kết quả của nhà báo tốt nhất vì có mặt ở địa phương. Đó luôn là lựa chọn số 1 của CBC.

Một tài xế giao hàng đeo mạt nạ đi xe gắn máy có cờ Trung Hoa dọc đường phố ở Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 11. CBC News đóng cửa văn phòng tin tức Bắc Kinh sau hơn 40 năm hoạt động ở Hoa lục. Ảnh: Mark Schiefelbein/The Associated Press

Chúng tôi dùng blog của biên tập viên để giải thích hoạt động báo chí và những gì đang xảy ra tại CBC News. Bạn đọc có thể đọc thêm blog ở đây. Đọc blog này bằng tiếng Trung phồn thể hoặc tiếng Trung giản thể.閱讀此部落格的繁體中文版。阅读此博客简体中文版。

Nghề báo không phải là tốc ký.

Đưa tin không phải là nôn mửa.

Đúng hơn, báo chí là hoạt động đi tìm sự thật và nói lên sự thật, được hướng dẫn bằng những tiêu chuẩn chuyên nghiệp về tính độc lập, chính xác và công bằng. Nó gồm cả việc thu thập và xét nghiệm sự kiện, thử thách giả định, buộc mọi người phải giải trình và làm chứng khi những sự kiện tin tức diễn ra — bất kể ai cảm thấy khó chịu vì những bản tin của chúng tôi.

Có mặt ở khắp nơi

Kết quả báo chí tốt nhất là khi ký giả có mặt tại địa phương. Đó là lý do tại sao CBC News cử người đi khắp nơi để đưa tin bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào có thể. Chúng tôi có mặt ở những cộng đồng trên khắp Canada, đưa tin về những câu chuyện lớn nhỏ, về tin tức “cứng” và “mềm”, và luôn luôn đưa tin khi nó quan trọng, như chúng tôi đã chứng minh gần đây khi trận bão Fiona đổ bộ vào Canada bên bờ Đại Tây Dương. Và chúng tôi tự hào về những bản tin quốc tế. Với tư cách là đài truyền hình công cộng quốc gia của Canada, chúng tôi có trách nhiệm và đặc quyền vô song là gửi phóng viên đi khắp thế giới để thu thập những câu chuyện mà người Canada muốn biết và cần biết. Ví dụ, trong năm vừa qua, chúng tôi đã đưa tin rất nhiều về khu vực chiến sự ngay tại địa phương ở Ukraine. Chúng tôi đã đưa những đoàn phóng viên đến Afghanistan, Pakistan, Poland, India, Barbados, Germany, Greece, Iceland, Kenya, Latvia, Lithuania, Hungary, Brazil và Finland, cùng những nơi khác.

Một nhóm đưa tin của CBC News gồm ba người đã dành 10 ngày ở Pakistan vào tháng 9, theo dõi trận lụt kinh hoàng đã khiến hàng triệu người phải di tản và dẫn đến một thảm họa nhân đạo đang diễn ra. Ảnh: Stephanie Jenzer/CBC

Gởi những nhóm lấy tin đến ra ngoại quốc khi cần phải có tin tức là một chiến lược hiệu quả để đưa tin về sự kiện đang xảy ra trên toàn thế giới, mặc dù tiến trình này đôi khi có thể có cả những đơn xin chiếu khán, thủ tục hành chính phức tạp và những giấy phép khác tuy theo mỗi quốc gia.

Chiến lược khác là lập nhiều văn phòng thường trực hơn, như chúng tôi đã làm ở các địa điểm như Washington, New York và London.

Ấn Độ

Giờ đây, chúng tôi rất vui mừng khi hoàn tất việc thành lập một văn phòng mới tại Ấn Độ, sau gần hai năm làm thủ tục hành chính, vượt những thách thức về hậu cần và một lần đưa nhân viên sang đó. Nhóm hai người của chúng tôi, phóng viên Salimah Shivji và chuyên viên video Glen Kugelstadt, sẽ đưa tin về đất nước năng động này và khu vực Nam Á rộng lớn hơn từ căn cứ của họ ở Mumbai.

Chúng tôi rất vui vì chính phủ Ấn Độ đã ký nhận nỗ lực của chúng tôi cho phép thành lập văn phòng mới nhất của CBC News, và mở rộng, thương hiệu của CBC về báo chí độc lập, dựa trên thực tế, tại quốc gia của họ.

Nga

Thật đáng buồn, Nga lại hoàn toàn là một câu chuyện khác. Vào tháng 5, sau một cuộc đàn áp giới truyền thông độc lập và những đạo luật mới hạn chế những gì có thể nói về cuộc chiến của Nga tại Ukraine, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga đột ngột thông báo (trong một cuộc họp báo) rằng sẽ đóng cửa văn phòng của chúng tôi. Theo Tòa Đại sứ Nga tại Canada, quyết định tước chiếu khán và căn cước nhà báo của chúng tôi là để trả đũa lại lệnh cấm của Canada vài tháng trước đó với đài truyền hình RT của nhà nước Nga .

Briar Stewart của CBC, ngồi giữa, ở tiền cảnh, tham gia cuộc phỏng vấn với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Kyiv vào ngày 19 tháng 10. Stewart trước đây có trụ sở tại Moscow và tiếp tục đưa tin về Nga từ bên ngoài. Ảnh: Corinne Seminoff / CBC

Chúng tôi đã duy trì một văn phòng thường trực ở Moscow trong hơn 44 năm và chúng tôi là tổ chức đưa tin duy nhất của Canada có mặt thường trực tại quốc gia đó khi vụ trục xuất xảy ra. Theo hiểu biết của chúng tôi, đây là lần đầu tiên trong lịch sử của CBC / Radio-Canada, một chính phủ nước ngoài đã buộc đóng cửa một trong những văn phòng của chúng tôi.

Nhóm phóng viên Briar Stewart và chuyên viên xuất Corinne Seminoff của chúng tôi tiếp tục đưa tin về nước Nga từ bên ngoài. Khó hơn nhiều, nhưng nó rất quan trọng vào thời điểm mà Nga và nhân vật lãnh đạo của nước này, Vladimir Putin, đang góp phần định hình lại trật tự thế giới.

Trung Hoa

Điều này đưa chúng tôi đến Trung Hoa, một quốc gia khác mà CBC/Radio-Canada đã có văn phòng thường trực hơn 40 năm qua.

Cơ quan thông tin bằng tiếng Pháp của chúng tôi, Radio-Canada Info, đã nộp đơn xin chiếu khán cho phóng viên mới tại Trung Hoa thời điểm đó, Philippe Leblanc, vào tháng 10 năm 2020. Bất chấp nhiều cuộc trao đổi với tòa lãnh sự Trung Hoa ở Montreal và yêu cầu có cuộc họp trong hai năm qua, chúng tôi vẫn không xin được chiếu khán.

Trong khi đó, phóng viên Bắc Kinh sau cùng của CBC, Saša Petricic, đã trở lại Canada khi đại dịch COVID-19 diễn ra và Trung Hoa đã đóng cửa. Chúng tôi mới chỉ trở lại đó một lần cho Thế vận hội mùa đông 2022, và báo giới bị hạn chế trong một vòng kiểm soát chặt chẽ trong và xung quanh và các địa điểm thể thao.

Phóng viên Bắc Kinh cuối cùng của CBC, Saša Petricic, đã trở lại Canada vào năm 2020, khi Trung Hoa — và phần lớn thế giới — đóng cửa khi đại dịch COVID-19 diễn ra. Ảnh: Sasa Petricic / CBC News

Tháng 4 vừa qua, người đồng cấp của tôi bên Đài phát thanh Canada, Luce Julien, và tôi đã viết thư cho đại sứ Trung Hoa tại Canada, Cong Peiwu. Chúng tôi đã yêu cầu một lần nữa xin chiếu khán cho phóng viên Leblanc. Như chúng tôi đã nói với đại sứ, “Chúng tôi vẫn tin tưởng vào tầm quan trọng của việc chứng kiến những vấn đề hiện tại ảnh hưởng đến đất nước của ông. Trong trường hợp không có nhà báo tại chỗ, rõ ràng chúng tôi không thể thực hiện công việc này và sẽ có những quyết định khó khăn.”

Tòa Đại sứ Trung Hoa xác nhận đã nhận được lá thư của chúng tôi và không có tin gì khác sau đó.

Mặc dù không có sự trục xuất rùm beng hoặc các tuyên bố chỉ trích công khai, nhưng kết quả không khác nhau. Chúng tôi không thể xin chiếu khán cho nhân của chúng tôi để làm việc ở đó với tư cách là phóng viên thường trú.

Không có lý do gì để giữ một văn phòng thông tin trống khi chúng tôi có thể dễ dàng lập văn phòng ở một nơi khác trên một đất nước khác luôn chào đón các nhà báo và tôn trọng sự giám sát của báo chí.

Đóng cửa văn phòng Bắc Kinh là lựa chọn cuối cùng chúng tôi muốn làm, nhưng chúng tôi không thể làm khác hơn. Cam kết của chúng tôi trong việc đưa tin về Trung Hoa và Đông Á trước sau như một. Chúng tôi sẽ bắt đầu tiến trình đi tìm một căn nhà mới trong những tháng tới. Cho đến lúc đó, chúng tôi sẽ đưa phóng viên đến khu vực khi cần thiết. Và Leblanc sẽ làm việc từ một địa điểm mới ở Đài Loan trong hai năm tới.

Chúng tôi hy vọng một ngày nào đó Trung Hoa sẽ thay đổi ý kiến với những phóng viên của chúng tôi, cũng như chúng tôi hy vọng một ngày nào đó Nga sẽ xét lại quyết định trục xuất chúng tôi.

Chúng tôi tin rằng tất cả mọi người đều được hưởng lợi vì có nhiều nhà báo độc lập hơn — không phải ít hơn — ngay tại địa phương và ở các khu vực quan trọng trên thế giới.

Tốt nhất, báo chí là một cuộc tìm kiếm sự thật. Khi nói đến Nga và Trung Hoa, tại thời điểm này, ít nhất, chúng ta sẽ phải tìm ra những cách thức mới và khác biệt để tiếp tục mang lại cho người Canada những gì tốt nhất trong việc đưa tin quốc tế và thế giới về những sự kiện và con người ở những khu vực đó.