Tham vọng cạnh tranh với Tesla của Vingroup đang trên đường nhiều mô

YUJI NITTA | DCVOnline

VinFast vật vã kiếm lời khi phải vét túi đầu tư rất lớn

HÀ NỘI – Mặc dù đặt cuộc lớn vào việc thế giới đang đổi sang xe điện, tập đoàn Vingroup của Việt Nam đã phải vật vã để kiếm lời qua hoạt động kinh doanh xe điện, đang bị sa lầy vì thị trường trong nước chậm tiếp nhận điện khí hóa xe hơi và việc chào hàng đang gặp khó khăn ở Hoa Kỳ.

Theo CEO của công ty, nhà máy của VinFast tại Hải Phòng của Việt Nam tự động hóa 90%. (Ảnh của Yuji Nitta)

VinFast, nhánh xe điện của tập đoàn, tự hào có một cơ sở sản xuất tiên tiến trên đảo Cát Hải ở thành phố cảng Hải Phòng.

Trong chuyến thăm nhà máy này gần đây, Giám đốc điều hành VinFast, Lê Thị Thu Thủy ,cho biết đây là “cơ sở sản xuất ngang hàng với thế giới đã tự động hoá 90% việc sản xuất.”

Bà Thủy nói, “Sức mạnh của VinFast nằm ở tốc độ. Chúng tôi có thể làm những việc mà những nhà sản xuất hiện có với hệ thống [lấy quyết định] phức tạp không thể làm được.”

Năm 2019, VinFast trở thành công ty Việt Nam đầu tiên trong nước sản xuất xe hơi chạy bằng xăng. Nó đã chuyển sang xe điện vào năm 2021 cỡi con sóng điện khí hóa trên toàn cầu, trước khi hoàn toàn bỏ việc sản xuất xe hơi chạy bằng xăng vào năm 2022.

Mẫu bên trong xe của VinFast bắt chước xe điện của Tesla trong việc loại bỏ các đồng hồ và công tắc để chuyển sang một màn hình lớn ở giữa bảng điều khiển. Tất cả bốn mẫu xe điện của công ty, kể cả xe thể thao đa dụng, đều được sản xuất tại nhà máy Hải Phòng, với đội ngũ nhân viên gồm những cán sự và kỹ sư nước ngoài đến từ khoảng 30 quốc gia.

Một chuyên gia máy ép đến từ Brazil với gần 30 năm kinh nghiệm với Hyundai Motor và những công ty sản xuất xe hơi khác cho biết ông vào Vìnast để nhận một thách thức mới. Người Thổ Nhĩ Kỳ giám sát tiến trình lắp ráp đến từ công ty sản xuất xe hơi châu Âu Stellantis. Các công nhân khác đã đã làm việc với Toyota Motor, General Motors và Tesla.

Nhưng tỷ lệ sử dụng cơ sở sản xuất vẫn còn thấp tại nhà máy Hải Phòng được tán tụng vì nhu cầu trong nướcgần như không có. Thị trường xe 4 bánh của Việt Nam còn nhỏ, chỉ bán được từ khoảng 400.000 đến 500.000 chiếc vì người trong nước chuộng xe 2 bánh giá rẻ hơn. Xe điện, kể cả xe điện của những đối thủ như Tesla, tương đối hiếm khi thấy trên đường phố.

VinFast chỉ bán được 7.400 xe vào năm 2022. Giả sử năng lực sản xuất của cơ sở ở Hải Phòng là 38 chiếc mỗi giờ, hoặc tối đa là 250.000 chiếc mỗi năm, thì hiệu suất sử dụng nhà máy đối với xe điện năm ngoái ở mức khoảng 3%.

Ngoài việc lắp đặt những trạm sạc điện tại những khu vực đô thị như Hà Nội, Vingroup đang sản xuất pin xe hơi cùng với Công ty Kỹ thuật Amperex đương đại của Trung Hoa (CATL) và cũng đã bắt đầu tái chế pin. Nó đã tham gia vào thị trường taxi EV và hợp tác với một công ty khởi nghiệp làm ứng dụng gọi xe.

Để khuyến khích những người tiêu dùng còn nghi ngờ về xe điện, VinFast thậm chí đã bắt đầu dịch vụ mua lại những chiếc xe điện đã dùng qua 5 năm. Bà Thủy nói,

“Những công ty trong Vingroup bổ sung cho nhau và chuyên môn của chúng tôi có thể tạo ra sức mạnh tổng hợp.”

Trong khi cố nuôi thị trường trong nước, VinFast cũng có ý định giành lấy một phần thị trường khổng lồ ở Hoa Kỳ, nhưng việc tung ra xe quá vội vàng đã dẫn đến một chuyến đi gập ghềnh.

Sau khi khai trương bị trì trệ, VinFast buộc phải thu hồi tất cả 999 chiếc xe đã chở sang Mỹ trong đợt đầu tiên. Lỗi phần mềm là nguyên nhân phải thu hồi xe là một mối lo ngại ngay cả trước khi xuất cảng. Việc bắt đầu sản xuất tại nhà máy của công ty ở Hoa Kỳ, với công suất sản xuất hàng năm dự tính là 150.000 chiếc, cũng đã bị lùi lại từ tháng 7 năm 2024 đến năm 2025 hoặc trễ hơn.

Do phải bỏ vốn đầu tư trước rất nhiều, hoạt động kinh doanh sản xuất của công ty – kể cả xe điện – lỗ 14 ngàn tỷ đồng (khoảng 590 triệu USD) trong nửa đầu năm 2023, khá hơn mức lỗ lã so với cùng kỳ năm ngoái, lỗ 16 nghìn tỷ đồng. Vào tháng 5, người sáng lập Vingroup Phạm Nhật Vượng cho biết

“Đến năm 2024, doanh số sẽ đạt 60.000 đến 70.000 xe và EBITA [thu nhập trước lãi vay, thuế và khấu hao] sẽ hòa vốn. Chúng tôi sẽ có thể tạo ra lợi nhuận trong năm tài chính 2025.”

Nhưng triển vọng thực ra rất âm u.

CEO Lê Thị Thu Thủy của VinFast đang nói chuyện với người sáng lập kiêm Chủ tịch Tập đoàn VinGroup Phạm Nhật Vượng. © Reuters

Ông Vượng được mệnh danh là vua bất động sản Việt Nam. Công việc kinh doanh mì gói mà Vượng bắt đầu ở Ukraine vào năm 1993 là bước kinh doanh đầu tiên của ông. Vào những năm 2000, ông ấy đã đầu tư số tiền kiếm được từ liên doanh làm mì gói đó vào một cơ sở thương mại và một khu nghỉ mát ở Việt Nam. Đón đầu làn sóng tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, ông trở thành một trong những người giàu nhất Việt Nam.

Ông ấy là một người nhạy bén, chấp nhận rủi ro và nhanh chóng bỏ kinh doanh khi thấy chúng thất bại. Trước đây, công ty đã từng lấn sân sang khu vực điện thoại thông minh và TV, nhưng ông Vượng đã quyết định rút lui chỉ sau hai hoặc ba năm. Ông tìm cách tạo ra một thương hiệu đồ gia dụng trong nước nhưng không thể cạnh tranh với các đối thủ hàng đầu Trung Hoa và Nam Hàn.

Đó là lý do tại sao vào mùa xuân này ông ta quyết định yểm trợ VinFast với 1 tỷ đô la bằng tài sản cá nhâncó thể được coi là một dấu hiệu cho thấy cam kết sâu sắc của ông đối với hoạt động kinh doanh xe điện.

Tuy nhiên, Vượng không thể chỉ ngồi đợi VinFast cất cánh. Mặc dù đã đầu tư hàng tỷ đô la, nhưng chi phí trả trước sẽ tăng thêm do việc xây dựng nhà máy ở Hoa Kỳ cũng như chi phí nghiên cứu và phát triển.

Doanh thu của toàn Vingroup đã tăng lên trong 10 năm qua, nhưng lợi nhuận không theo kịp, khiến tập đoàn này rơi vào tình trạng thua lỗ vào năm 2021. Khi tổng tài sản tăng nhanh sau năm 2019, khi nó bắt đầu sản xuất xe chạy xăng, hiệu suất tài sản của Vingroup suy giảm. Giá cổ phiếu của Vingroup chưa bằng một nửa so với mức đỉnh đạt được trước khi bắt đầu sản xuất xe điện.

Việc niêm yết ở giàn chứng khoán tại Hoa Kỳ của nhóm chờ đợi từ lâu cũng gặp nhiều khó khăn. Nó đã gấp rút nộp đơn ghi danh niêm yết vào cuối năm 2022, nhưng với đợt chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng gặp nhiều khó khăn nen đường đi chưa đến. Vào tháng 5, nó đã chuyển sang niêm yết bằng cách sát nhập với một công ty mua lại đặc biệt, công ty này sẽ tổ chức cuộc họp cổ đông vào ngày 10 tháng 8 để phê duyệt việc kết hợp hai công ty.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Vietnam Vingroup’s ambition to take on Tesla hits bumpy road | YUJI NITTA | Nikkei | August 3, 2023