Tay súng và kẻ muốn độc tài

David Frum | DCVOnline

Bạo lực rình rập vị tổng thống đã vui mừng khi người khác bị bạo hành.

Tay súng và Trump, ở hai đầu của đạn đạo, cùng trở thành kẻ thù chung của luật pháp và nền dân chủ.

Khi một kẻ điên dùng búa suýt đập chết chồng của Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện lúc đó, Donald Trump đã nhạo báng và giễu cợt. Một trong những người con trai của Trump và những người thân cận khác ủng hộ Trump đã nhiệt tình quảng bá những tuyên truyền sai sự thật rằng Paul Pelosi bằng cách nào đó đã tự chuốc lấy sự tấn công dữ dội vì một lầm lỡ phiêu lưu tình dục.

Sau khi nhà chức trách bắt giữ một kẻ cực đoan cánh hữu âm mưu bắt cóc Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, Trump đã coi thường mối đe dọa này tại một cuộc biểu tình. Ông chê bai Whitmer như một kẻ thù chính trị. Những người ủng hộ ông đã hô vang “Hãy nhốt bà ấy lại”. Trump cười và trả lời: “Hãy nhốt tất cả lại.”

Phát xít ăn mừng bạo lực. Trong những năm kể từ khi những người ủng hộ Trump tấn công Điện Capitol để lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 — nhiều người trong số đó đe dọa hành hung Chủ tịch Hạ viện Pelosi và Phó Tổng thống Mike Pence — Trump đã ủng hộ những kẻ gây bạo loạn, những kẻ có thể đi bắt cóc và có thể trở thành những kẻ sát nhân như những thánh tử vì đạo và con tin. Ông đã thề sẽ ân xá cho họ nếu được trở lại chức vụ. Những nhân viên của ông đã điều trần cho biết Trump tỏ ra vui sướng khi xem tình trạng hỗn loạn trên truyền hình.

Giờ đây, cuộc đổ máu mà Trump đã góp rất nhiều sức để kích động chống lại người khác cũng khiến ông cảm động. Âm mưu ám sát Trump — và làm thiệt mạng một người gần đó — là một nỗi kinh hoàng và phẫn nộ. Sẽ biết thêm nhiều điều về người đã làm việc kinh hoàng này và đã bị Sở Mật vụ bắn chết. Dù tính gàn hay động cơ của anh ta là gì, điều quan trọng duy nhấtvề anh ta là sai lầm của cơ quan công lực đã cho phép anh ta mang vũ khí chết người đến gần một cuộc tập hợp vận động tranh cử và trong tầm ngắm vào ứng cử viên tổng thống. Nếu không thì tên của anh ta sẽ bị xóa và lãng quên.

Thật đáng buồn là không đúng khi nói, như rất nhiều người đã nói, rằng bạo lực chính trị “không có chỗ đứng” trong xã hội Mỹ. Những vụ ám sát, hành hình, bạo loạn và tàn sát đã làm vấy bẩn từng trang lịch sử chính trị Hoa Kỳ. Điều đó vẫn đúng cho đến ngày nay. Trong năm 2016 và thậm chí hơn thế nữa vào năm 2020, những người ủng hộ Trump đã mang theo vũ khí để đe dọa những người đối lập và những người kiểm phiếu. Trump và những người ủng hộ ông hình dung một địa điểm mới cho bạo lực là thông điệp chính trị rõ ràng của họ trong cuộc bầu cử năm 2024.

Phong trào phát xít là tôn giáo thế tục. Giống như tất cả những tôn giáo, họ coi những vị thánh tử đạo như bằng chứng về sự thật. Phong trào Mussolini ở Ý đã xây dựng những tượng đài hùng vĩ để tưởng nhớ những đồng đội của họ đã hy sinh. Phong trào Trump giờ đây đã phóng đại việc đó: Bản thân người lãnh đạo sẽ là tổng tư lệnh tử vì đạo, máu của chính ông ta là nền tảng cho nỗ lực giành quyền lực và báo thù của ông ta.

Cuộc bầu cử năm 2024 đã được hình thành như một cuộc cạnh tranh mang tính biểu tượng giữa một chủ nghĩa tự do già nua và đang suy yếu, quá yếu đuối và không chắc chắn để tự bảo vệ mình và một phong trào độc tài, phản động sẵn sàng phá bỏ mọi rào cản và vứt bỏ mọi thể chế. Cho đến nay, Trump chỉ dẫn đầu một thiểu số cử tri Mỹ, nhưng niềm đam mê và sự táo bạo của thiểu số đó đã bù lại những gì họ thiếu về số lượng. Sau vụ ám sát hụt, Trump và những người ủng hộ ông hy vọng sẽ dùng tấm hình khuôn mặt và tai đầy máu, giơ nắm đấm và kêu gọi “Chiến đấu!” để triệu tập những cửa tri dao động về với chính nghĩa của họ trong việc bổ nhiệm Trump làm một người cai trị vi hiến, được những đồng minh của ông tại Tối cao Pháp vieejncoi là bất khả xâm phạm trước pháp luật.

Những xã hội khác đã quay trở lại chế độ độc tài vì một số những khủng hoảng nghiêm trọng: suy thoái kinh tế, siêu lạm phát, thất bại quân sự, xung đột dân sự. Vào năm 2024, quân đội Hoa Kỳ không tham chiến. Nền kinh tế Mỹ đang bùng nổ, mang đến sự thịnh vượng ngoạn mục và được phân bổ khắp nơi. Một đợt lạm phát nhẹ sau đại dịch đã được khắc phục. Nlành mạnh xã hội đột ngột chuyển biến tích cực kể từ khi Trump rời nhiệm sở sau nhiều năm sa sút trong nhiệm kỳ của ông. Tội phạm và việc sử dụng ma túy quá liều gây tử vong đang giảm vào năm 2024; hôn nhân và sinh con ngày càng tăng. Ngay cả những vấn đề của Mỹ cũng gián tiếp khẳng định sự thành công của nước này: Hàng trăm ngàn người di cư đang vượt biên, bởi vì họ biết, ngay cả khi người Mỹ không biết, rằng thị trường việc làm ở Hoa Kỳ nằm trong số những thị trường nóng nhất trên Trái đất.

Tuy nhiên, bất chấp tất cả những thành công này, người Mỹ đang xét đến một hình thức tự làm hại chính mình mà ở những quốc gia khác thường xẩy ra sau những thất bại đen tối nhất của quốc gia: để tác giả của một cuộc đảo chính hụt trở lại nắm quyền để thử lại.

Một lý do khiến việc tự làm hại mình này sắp đến hồi kết là xã hội Mỹ chưa được chuẩn bị kỹ càng để hiểu và ứng phó với những thách thức cấp tiến, một khi những thách thức đó đạt đến một mức lớn nhất định. Trong gần một thế kỷ, giới “cực đoan” trong nền chính trị Hoa Kỳ thường có nghĩa là kẻ “ngoài rìa”: Đảng Cộng sản, Ku Kluxers, Black Panthers, Branch Davidians, những chiến binh thánh chiến Hồi giáo. Những người cực đoan có thể bị gạt ra ngoài lề nhờ vào sức nặng của sự đồng thuận lớn của Mỹ, từ những người theo chủ nghĩa dân chủ xã hội đến những người bảo thủ trong kinh doanh. Đôi khi, Joe McCarthy hoặc George Wallace sẽ gây ra sự sợ hãi cho sự đồng thuận mạnh mẽ đó, nhưng trong quá khứ những kẻ thách thức như vậy hiếm khi tạo được liên minh ổn định với những phe quan trọng được chấp nhận trong xã hội. Không bao giờ nắm vững được những thể chế nhà nước, chúng bùng lên và bùng cháy.

Trump thì khác. Sự lộng hành của ông đã được những nhóm cử tri có quyền lực phê chuẩn. Ông đã chinh phục và thuộc địa hóa một trong hai đảng lớn. Ông ta đã đánh bại—hoặc đang trên đường đánh bại—mọi cuộc luận tội và truy tố để buộc ông ta phải chịu trách nhiệm về những gian lận và tội ác của mình. Ông ta đã tập hợp được một số con chiên đông đảo hơn, bền vững hơn và có tầm ảnh hưởng mang tính quốc gia hơn bất kỳ một người mị dân Mỹ nào trước đây. Ông ấy đã thống trị chính trường được 9 năm rồi, và ông ấy cùng những người ủng hộ ông ấy hy vọng họ có thể tận dụng sự kiện kinh hoàng ngày hôm qua để kéo dài kỷ nguyên Trump đến cuối đời ông ấy và hơn thế nữa.

Hệ thống chính trị và xã hội Mỹ không thể coi một người như vậy là người ngoài hành tinh. Nó chắc chắn sẽ thích nghi và để ông ta nhập tịch. Những cố vấn của ông, thậm chí cả những tên côn đồ và tội phạm, tham gia vào cuộc đối thoại quan điểm đối trọng ở cấp cao nhất của giới thượng lưu Mỹ. Tổng thống Joe Biden suýt phá hỏng cuộc vận động tranh cử của mình vì cảm thấy buộc phải gặp Trump trong cuộc tranh luận. Làm sao Biden có thể làm khác được? Trump là ứng cử viên ba lần của Đảng Cộng hòa; thật khó xử và kỳ lạ khi coi ông ấy như một kẻ nổi dậy chống lại nhà nước Mỹ — mặc dù Trump đã và đang như vậy.

Vụ ám sát hèn hạ nhằm vào Trump, đã gây ra cái chết và thương tích cho những người khác, giờ đây đã bảo đảm vị trí không đáng có của ông như một đối tác trong những nghi thức bảo vệ nền dân chủ mà ông coi thường. Những biểu hiện thất vọng và lên án thích hợp từ mọi tiếng nói nổi bật trong đời sống người Mỹ có ảnh hưởng thêm khiến người Mỹ quen với tính hợp pháp của Trump. Trước sự phẫn nộ như vậy, cách làm quen thuộc và đúng đắn là nhấn mạnh sự đoàn kết, tuyên bố rằng người Mỹ có nhiều điểm chung hơn là những điều chia rẽ họ. Những lời êm dịu ấy ngày xưa đúng, bây giờ ít đúng hơn.

Dường như không ai có chữ để nói: Chúng tôi ghê tởm, bác bỏ, cự tuyệt và trừng phạt mọi bạo lực chính trị, ngay cả khi chúng tôi khẳng định rằng Trump vẫn là người thúc đẩy bạo lực như vậy, kẻ lật đổ những thể chế của Mỹ và hoàn toàn trái ngược với mọi thứ tử tế và yêu nước trong cuộc sống của người Mỹ.

Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, khai mạc vào tuần này, sẽ chào đón những người lên sân khấu biện hộ cho nước Nga của Vladimir Putin và sự gây hấn của nước này đối với những đồng minh của Hoa Kỳ. Sự say mê của Trump đối với Nga và những chế độ độc tài khác không hề giảm đi dù chỉ một chút theo tuổi tác hoặc kinh nghiệm. Tuy nhiên, tất cả những sự thật cấp bách và cần thiết này nay phải phụ thuộc vào nghi thức cầu khẩn “suy nghĩ và cầu nguyện” dành cho một người chưa bao giờ nghĩ đến hoặc thốt ra lời cầu nguyện cho bất kỳ nạn nhân nào do chính ông ta xúi giục gây đổ máu. Tổng thống, người đã sử dụng chức vụ của mình để bảo vệ quyền có vũ khí loại quân sự của những người nguy hiểm, nói rằng ông đã bị một viên đạn từ một khẩu súng tấn công tấn công như vậy sượt qua.

Những cụm từ thông thường và thói đạo đức giả lịch sự đóng một vai trò hữu ích trong đời sống xã hội. Chúng ta nói “Cảm ơn vì sự phục vụ của bạn” với cả người anh hùng được tặng huân chương và người cựu chiến binh suýt thoát khỏi việc bị giải ngũ nhục nhã. Nó dễ dàng hơn việc giải mã cái nào là cái nào. Chúng ta chúc “Chúc mừng năm mới!” ngay cả khi chúng ta lo sợ những tháng sắp tới.

Nhưng những con chữ thông thường không phải là không được nghe thấy. Chúng mang những ý nghĩa, những ý nghĩa không kém phần mạnh mẽ vì thuộc lòng và phản xạ. Khi lên án bạo lực một cách đúng đắn, chúng ta đang ngầm ngầm ân xá cho kẻ bạo lực nhất trong nền chính trị đương đại của Hoa Kỳ. Khi khẳng định sự thống nhất, chúng ta đang tha thứ cho một người mưu cầu quyền lực bằng sự sỉ nhục và phục tùng của những người bị khinh thường.

Những ngôn từ thông thường đó đang ghi Trump vào một vị trí trong cuộc sống của người Mỹ mà lẽ ra ông ấy phải mất đi sự cứu chuộc vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Tất cả những người tử tế đều hoan nghênh việc ông ấy suýt chết. Sự tính toán của Trump phải dựa trên quy trình luật pháp có trật tự, chứ không phải với sự đổ máu mà ông vui mừng khi nó xẩy ra với người khác. Ông ta và đồng minh sẽ khai thác tội ác xấu xa của một tay súng như con đường để minh oan cho những tội ác trong quá khứ và trao quyền cho những tội ác mới. Những người chống lại Trump và những đồng minh của ông ta phải tìm ra ý chí và ngôn ngữ để giải thích tại sao những tội ác này, trong quá khứ và theo kế hoạch, đều sai, tất cả đều không thể dung thứ được — và làm thế nào để tay súng và Trump, ở hai đầu đối diện của đạn đạo, cùng trở thành kẻ thù chung của luật pháp và nền dân chủ.

Tác giả | David Frum là biên tập viên của The Atlantic.

© 2024 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

________________________

Nguồn: Why Biden must withdraw | David Frum · The Atlantic · Juy 14, 2024