Lào trong bẫy nợ Trung Hoa?

Tommy Walker | DCVOnline

Trung Hoa đã tài trợ cho những dự án cơ sở hạ tầng lớn ở Lào, nhưng tỷ lệ lợi nhuận đầu tư vẫn chưa vượt qua được vấn đề nợ ngày càng lớn của quốc gia nhỏ bé này.

Là một phần của Kế hoạch Một ​​Vành đai Một Con đường, Trung Hoa đã cho Lào vay hàng tỷ USD để phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng và những con đường sắt vận tốc cao với hy vọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn.

Những đập thủy điện trên sông Mekong do Trung Hoa tài trợ và những cơ sở hạ tầng năng lượng khác nhằm biến Lào trở thành “cục pin” của Đông Nam Á. Tuy nhiên, cả hai dự án do Trung Hoa tài trợ vẫn chưa mang lại lợi ích kinh tế mà Lào mong đợi.

Và dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy Lào đang phải đối phó với một núi nợ, với tổng nợ công và nợ công được bảo lãnh là 13,8 tỷ USD vào cuối năm 2023, cao hơn 100% GDP của quốc gia nhỏ bé này.

Theo số liệu công bố trên Bloomberg, những khoản vay của Trung Hoa, chủ nợ lớn nhất của Lào, chiếm tới một nửa số nợ nước ngoài của Lào, 10,5 tỷ USD.

Zachary Abuza, giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington chuyên nghiên cứu về Đông Nam Á, cho biết Lào đang gặp vấn đề nợ lớn.

Ông nói với DW: “Không chỉ là nợ Trung Hoa. Lào có một khoản nợ rất lớn. Nợ không phải là xấu nếu nó được dùng vào mục đích sản xuất, nhưng nợ của Lào thì không. Lào có thừa thủy điện.”

Ông nói thêm, “Đường sắt đúng là một kế hoạch sai lầm, mặc dù bây giờ nó chạy đến Bangkok, và mang lại lợi nhuận lớn hơn. Nhưng tất cả những việc đó đã làm đồng tiền của Lào giảm 30% vào năm 2023 và lạm phát tăng vọt, hiện là tỷ lện lạm phát cao thứ hai trong khu vực.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Hoa nói với Bloomberg rằng Trung Hoa cho biết họ đang “làm hết sức” để giúp Lào giải quyết gánh nặng nợ nần.

Lào giữ mối quan hệ chặt chẽ với Trung Hoa, nước có chung ý thức hệ tư chính trị. Chính phủ Lào được điều hành như một nhà nước cộng sản độc đảng, do Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cai trị.

Bắc Kinh đã bị những chuyên gia chỉ trích vì cái gọi là “ngoại giao bẫy nợ” bằng cách tài trợ cho những dự án lớn ở những nước đang phát triển, để cuối cùng họ phải vật lộn với những khoản nợ khổng lồ của Trung Hoa và trở nên phụ thuộc vào Trung Hoa về kinh tế.

Bộ Ngoại giao Trung Hoa thường xuyên nói như vậy, gọi những tuyên bố như vậy là tuyên truyền do Mỹ dẫn đầu nhằm ngăn chặn mục tiêu của Bắc Kinh trong việc hợp tác với những quốc gia đang phát triển.

Abuza cho biết chính phủ Lào phải gánh một phần trách nhiệm về tình trạng hỗn loạn kinh tế của họ.

Ông nói: “Trung Hoa không phải là nước có lỗi hoàn toàn. Lỗi cần phải thuộc về chính phủ Lào đã gánh quá nhiều nợ cho những dự án không mang lại lợi ích kinh tế như họ mong đợi.”

Chuyên gia này nói thêm rằng những khoản vay của Trung Hoa “không rẻ” và có lãi suất 4%, mức lãi suất cao đối với những dự án phát triển. Ông nói thêm Nhật Bản và Ngân hàng Thế giới thường tính lãi suất dưới 1%.

Ông nói, “Lập luận của Trung Hoa là họ là người cho vay cuối cùng và chịu rủi ro chính trị cao. Bởi vì hầu hết những khoản vay thuộc Kế hoạch Một​​Vành đai Một Con đường của Trung Hoa đều thông qua những doanh nghiệp nhà nước hoặc ngân hàng nhà nước nên chúng được thế chấp, có nghĩa là nếu Lào vỡ nợ, họ sẽ sẽ mất tiền gửi trong tài khoản ký quỹ của Ngân hàng Trung Hoa hoặc họ sẽ mất tài sản nợ để hoán đổi vốn cổ phần.”

Khủng hoảng kinh tế ảnh hưởng đến người dân Lào

Nhìn chung, nền kinh tế Lào đã gặp khó khăn kể từ đại dịch COVID, với lạm phát gia tăng, tỷ giá hối đoái yếu và tăng trưởng GDP chậm chạp.

Vào tháng 6, lạm phát ở Lào lên tới hơn 26% vào tháng 6 năm 2024, tăng nhẹ so với mức 25,7% của tháng 5

Ngân hàng Thế giới cho biết Lào đã tăng trưởng 3,7% vào năm 2023 và dự báo là 4% vào năm 2024. Trước đại dịch, mức tăng trưởng là 5,5%.

Một người Lào yêu cầu giấu tên vì lo ngại an ninh cho biết người dân bình thường ở Lào đang bắt đầu cảm thấy gánh nặng của suy thoái kinh tế, với những dịch vụ công cộng, bảo trì đường bộ, giáo dục và dịch vụ y tế đều thiếu.

Họ cho biết: “Kể từ khi có COVID, nhiều doanh nghiệp nhỏ đã đóng cửa và nhiều doanh nghiệp chưa mở cửa trở lại. Những người có một ít đất đã phải tự trồng lương thực và quay trở lại hình thức sinh kế tự túc.”

Ngân hàng Thế giới nói thêm rằng hầu hết người Lào không thấy những tai ương kinh tế liên hệ với nợ nần.

Họ nói: “Hầu hết mọi người sẽ không biết khoản nợ lớn thế nào, họ cũng sẽ không thấy sư liên hệ của việc vay nợ Trung Hoa với bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến cuộc sống của họ. Họ hiểu rằng những thách thức trong đời sống hàng ngày của họ với sự suy thoái của nền kinh tế Lào đã bắt đầu kể từ thời Covid và vẫn tiếp tục kéo dài sau đó. Họ phải đối mặt với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.”

© 2024 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

________________________

Nguồn: Is Laos facing a China debt trap? | Tommy Walker | DW | July 23, 2024. Wesley Rahn biên tập