Đây là lỗi của Trump
David Frum | Trà Mi
Tổng thống thất bại, và người Mỹ phải trả giá cho những thất bại của Trump.
Ngày 13 tháng 3, tại Vườn Hồng, Tổng thống Donald Trump nói,
“Tôi không chịu trách nhiệm gì hết.”
Donald Trump, 13 tháng 3
Tuyên bố đó chung cuộc có thể sẽ là văn mộ chí của nhiệm kỳ tổng thống của Trump, một câu nói tổng hợp tất cả.
Trump đang tưởng tượng mình là một “tổng thống thời chiến”. Cuộc chiến của ông ta diễn biến ra sao? Đến cuối tháng 3, coronavirus đã giết chết nhiều người Mỹ hơn vụ khủng bố ngày 11/9. Vào cuối tuần đầu tiên của tháng Tư, virus đã giết chết nhiều người Mỹ hơn bất kỳ cuộc chiến Nội chiến nào. Vào lễ Phục sinh, nó có thể đã giết chết nhiều người Mỹ hơn là Chiến tranh Đại Hàn. Trên quỹ đạo hiện tại, đến cuối tháng Tư, nó sẽ giết nhiều người Mỹ hơn chiến tranh Việt Nam. Trước đó Trump đã hứa rằng thương vong có thể giữ gần bằng 0, giờ đây Trump tuyên bố lại là ông sẽ làm được một công việc rất tốt, nếu giữ được số người chết dưới 200.000.
Hoa Kỳ đang trên quỹ đạo phải gánh chịu có nhiều người mắc bệnh, nhiều người thiệt mạng và tác hại kinh tế vì loại virus này hơn bất kỳ quốc gia phát triển tương đương nào khác.
Đại dịch xảy ra không phải là lỗi của Trump. Sự không chuẩn bị hoàn toàn của Hoa Kỳ cho một đại dịch là lỗi của Trump. Việc mặt nạ dự trữ bị mục nát vì chính phủ liên bang đã để các hợp đồng bảo trì mất hiệu lực trong năm 2018 là lỗi của Trump. Việc không lưu trữ đủ vật dụng an toàn y tế trong kho vũ khí quốc gia là lỗi của Trump. Các tiểu bang đang đấu thầu mua vật dụng tranh giành với những tiểu bang khác, trả giá tiền đắt hơn nhiều lần để mua máy thở, là lỗi của Trump. Du khách bị triệu tập về nước và buộc phải đứng hàng giờ trong đám đông ở sân bay dày đặc bên cạnh những người nhiễm bệnh thì sao? Đó cũng là lỗi của Trump. Mười tuần khăng khăng rằng coronavirus là một loại cúm vô hại sẽ tự biến mất một cách kỳ diệu nghĩa là gì? Lại một lần nữa, đó là lỗi của Trump. Sự từ chối hành động kịp thời của các thống đốc những tiểu bang Cộng hòa như không đóng cửa các bãi biển Florida và Bờ biển vùng Vịnh cho đến cuối tháng 3, tại sao? Lỗi đó là của nhiều người, nhưng một lần nữa, trách nhiệm thuộc về Trump: Ông có thể đã ngăn chặn những hành động đó, và đã không làm như thế.
Những lời nói dối về coronavirus của những người dẫn chương trình trên Fox News và những chương trình nói chuyện trên những đài phát thanh bảo thủ là lỗi của Trump, họ đã làm như vậy để bảo vệ ông ta. Hy vọng sai lầm về phương pháp chữa trị tức thời và vaccine không hiện hữu là lỗi của Trump, vì chính ông nói với những lời dối trá để che đậy việc ông không hành động kịp thời. Mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng kinh tế là lỗi của Trump; mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu ông ta hành động nhanh hơn thay vì cử cố vấn kinh tế trưởng và con trai Eric ra bảo đảm với người Mỹ rằng thị trường chứng khoán đổ dốc lần đầu nghĩa là cơ hội để mua. Việc sa thải một hạm trưởng Hải quân vì đã nói sự thực về mối đe dọa của virus đối với thủy thủ đoàn của ông cũng là lỗi của Trump. Thực tế là rất nhiều vị trí chính trong chính phủ vẫn bỏ trống hoặc được lấp đầy với những người tầm thường là lỗi của Trump. Việc đưa anh con rể kiêu ngạo và bất tài làm chỉ huy trưởng của chuỗi cung ứng y tế quốc gia chắc chắn là lỗi của Trump.
Trong ba năm, Trump đã nói xấu và lừa gạt và bắt nạt tất cả mọi người ở một vị trí mà ông ta hoàn toàn không đủ khả năng. Nhưng sớm hay muộn, mọi tổng thống đều phải đối diện với một bài kiểm tối cao, một bài kiểm không thể trốn tránh bằng cách nói bậy bạ vô tội vạ và bắt nạt. Bài kiểm đó đã làm Trump chới với.
Trump thất bại. Ông ta đang thất bại. Ông ta sẽ tiếp tục thất bại. Và người Mỹ đang phải trả giá cho những thất bại của Trump.
Coronavirus xuất hiện ở Trung Hoa vào cuối tháng 12. Chính phủ Trump đã nhận được thông báo chính thức đầu tiên về vụ dịch vào ngày 3 tháng 1. Người nhiễm COVID-19 đầu tiên được xác nhận ở Hoa Kỳ vào giữa tháng 1. Thị trường tài chính ở Hoa Kỳ đã hứng chịu một loạt những cuộc mất giá đầu tiên vào ngày 24 tháng 2. Người đầu tiên chết COVID-19, căn bệnh do coronavirus gây ra, tại Hoa Kỳ vào ngày 29 tháng 2. Người thứ 100 đã chết vào ngày 17 tháng 3. Đến ngày 20 tháng 3, riêng thành phố New York đã xác nhận 5.600 người nhiễm COVID-19. Mãi đến ngày 21 tháng 3, ngày Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ lần đầu tiên đặt hàng mua một số lượng lớn mặt nạ N95, Tòa Bạch Ốc mới bắt đầu sắp xếp một chuỗi cung ứng quốc gia để đói phó với mối đe dọa một cách nghiêm túc. Ngày 3 tháng 4, Jared Kushner nói, “Những gì họ đã làm trong 13 ngày qua thực sự phi thường”, thực sự thừa nhận sự lãng phí những tuần lễ từ ngày 3 đến ngày 21 tháng 3.
Đó là những tuần lễ xét nghiệm hầu như không xảy ra, vì không có bộ xét nghiệm. Đó là những tuần mà việc truy tìm người đã tiếp xúc với bệnh nhân hầu như không xảy ra, vì có rất ít xét nghiệm. Đó là những tuần đã không có sự cô lập trong cộng đồng, bởi vì tổng thống và chính quyền của ông nhấn mạnh rằng virus đã ở trong vòng kiểm soát. Đó là những tuần lễ mà chính phủ không đặt mua vật dụng y tế, bởi vì không ai trong Tòa Bạch Ốc có mặt ở đó để đặt mua. Những tuần lễ bị mất đó đã đưa Hoa Kỳ vào con đường dẫn đến sự bùng phát tồi tệ nhất của coronavirus ở các nước phát triển: có một phần tư người nhiễm virus ở bất cứ nơi đâu trên Trái đất.
Những tuần lễ bị mất đó cũng đưa Hoa Kỳ – và do đó cả thế giới – đến con đường sụp đổ kinh tế tệ hại hơn bất kỳ cuộc khủng hoảng nào trong ký ức gần đây. Giới làm thống kê không đủ nhanh để có thể bắt kịp tốc độ suy thoái kinh tế đang gia tăng. Một dự đoán cho rằng tỷ lệ thất nghiệp đã lên tới 13% vào ngày 3 tháng 4. Nó có lên đỉnh ở mức 20%, thậm chí có thể cao hơn và đe dọa sẽ như mức thất nghiệp thời Đại Khủng hoảng, ít nhất lấn sang năm 2021, có thể lâu hơn nữa.
Quốc gia này – được hai đại dương bao bọc, cách xa tâm chấn của cuộc bùng phát toàn cầu, ở tận Đông Á; lại may mắn có kỹ thuật y tế tiên tiến nhất trên Trái đất; trời phú cho các cơ quan và nhân sự tận tâm đối phó với đại dịch – có thể và phải chịu mất mát ít hơn các quốc gia gần Trung Hoa. Nhưng không, Hoa Kỳ sẽ phải gánh chịu nhiều hơn bất kỳ quốc gia ngang hàng nào.
Đáng lý nó không phải tệ hại đến mức này. Nếu một ai khác là tổng thống Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 2019 – dù là Hillary Clinton, Jeb Bush, hay Mike Pence, thực sự gần như bất kỳ ai khác, Hoa Kỳ vẫn sẽ bị ảnh hưởng vì coronavirus. Nhưng Hoa Kỳ sẽ được chuẩn bị tốt hơn và có khả năng ứng phó tốt hơn. Trải qua những tuần đầu của đại dịch, khi vẫn có thể ngăn chặn hoặc giảm bớt rất nhiều cái chết và sự khổ đau, Trump đã gắn sự thụ động vào sự tưởng tượng. Trong những ngày đầu tiên rất quan trọng, Trump đã đánh cuộc lớn đến hai lần. Ông cá rằng, bằng cách nào đó, có thể được ngăn chặn được virus vào Hoa Kỳ bằng cách hạn chế đi lại. Và ông đánh cá rằng, nếu virus đã xâm nhập vào Hoa Kỳ, thì nó sẽ bị đốt cháy tiêu khi thời tiết ấm lên.
Tại một phiên họp với các thống đốc tiểu bang vào ngày 10 tháng 2, Trump đã dự đoán rằng virus sẽ tự biến mất.
“Hiện nay, virus mà chúng ta nói đến – quý vị biết đấy, rất nhiều người nghĩ rằng nó sẽ biến mất vào tháng Tư khi nhiệt độ nóng lên – khi thời tiết nóng. Thông thường, nó sẽ biến mất vào tháng Tư. Chúng ta có thể sẽ ở dạng tuyệt vời. Hiện tại chúng ta có 12 người nhiễm COVID-19, 11 người nhiễm, và nhiều bệnh nhân đang trong tình trạng tốt.”
Donald Trump, 10 tháng 2
Vào ngày 14 tháng 2, Trump lặp lại bảo đảm rằng virus sẽ tự biến mất. Ông ấy đã tweet một lần nữa vào ngày 24 tháng 2 rằng anh ấy “đã kiểm được soát virus ở Hoa Kỳ”. Vào ngày 27 tháng 2, anh ta nói rằng virus sẽ biến mất “như một phép màu.”
Hai giả định đó đã khiến Trump kết luận rằng không còn nhiều việc phải làm. Thượng nghị sĩ Chris Murphy đã rời buổi phúc trình tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 5 tháng 2 và tweet:
“Mới rời khỏi cuộc họp của chính phủ về coronavirus. Điểm mấu chốt: họ không xem trọng việc này. Đáng chú ý, không có bất kỳ yêu cầu tài trợ khẩn cấp nào hết, đó là một sai lầm lớn. Hệ thống y tế địa phương cần nguồn vật dụng, huân luyện, xét nghiệm nhân viên, v.v.. Và họ cần những thứ đó ngay bây giờ.”
TNS Chris Murphy, 5 tháng 2
Trump và những người ủng hộ ông nói rằng ông bị phân tâm không đối phó với cuộc khủng hoảng vì đang bị luận tội. Ngay cả đó là sự thật đi nữa, việc biện hộ rằng việc bảo vệ hành vi sai trái đã vi phạm dẫn đến những thất bại kinh hoàng hiện tại không thể là một lý do để bào chữa.
Nhưng nếu Trump và các phụ tá an ninh quốc gia cao cấp của ông bị phân tâm, thì luận tội không phải là lý do duy nhất, hoặc thậm chí là lý do chính. Thời kỳ virus làm mưa làm gió ở tỉnh Hồ Bắc cũng là thời kỳ Hoa Kỳ dường như đứng bên bờ vực chiến tranh với Iran. Suốt mùa thu năm 2019, căng thẳng leo thang giữa hai nước. Hoa Kỳ đổ lỗi cho phe dân quân liên kết với Iran về một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn ngày 27 tháng 12 vào một căn cứ của Hoa Kỳ tại Iraq, gây ra việc ăn miếng trả miếng dẫn đến việc Hoa Kỳ giết Tướng Qassem Soleimani vào ngày 3 tháng 1, mở ra các mối đe dọa chiến tranh do Hoa Kỳ chủ động vào ngày 6 tháng 1, và vụ bắn rơi một máy bay dân sự trên bâu trời Tehran vào ngày 8 tháng 1.
Mối bận tâm với Iran có thể giải thích tại sao Trump rất ít chú ý đến virus, mặc dù có nhiều cảnh cáo. Tờ Washington Post đưa tin, vào ngày 18 tháng 1, Trump, trong một chuyến đi chơi gôn ở Palm Beach, Florida, đã ngắt lời Bộ trưởng Y tế khi Azar gọi điện thoại báo động về việc mối nguy virus và lên lớp ông bộ trưởng về việc hút thuốc điện tử.
Hai ngày sau, người nhiễm COVID-19 đầu tiên tại Hoa Kỳ đã được xác nhận tại Tiểu bang Washington.
Tuy nhiên, ngay cả vào những giờ cuối đó, Trump vẫn tiếp tục nghĩ coronavirus như một thứ gì đó ở ngoài Hoa Kỳ. Ông ấy đã tweet vào ngày 22 tháng 1:
“Trung Hoa đã làm việc hết mình để ngăn chặn coronavirus. Hoa Kỳ đánh giá rất cao những nỗ lực và sự minh bạch của họ. Tất cả sẽ đưa đến kết quả tốt. Đặc biệt, thay mặt nhân dân Mỹ, tôi muốn cảm ơn Chủ tịch Tập Cận Bình!”
Donald Trump, 22 tháng 1
Luận tội dường như đã thất bại, Trump vẫn đi họp ở Davos, trong một cuộc phỏng vấn ngày 22 tháng 1 với chương trình Squawk Box của CNBC, ông đã hứa:
“Chúng tôi hoàn toàn kiểm soát được virus. Chỉ có một người bị bệnh từ Trung Hoa về nước. Chúng tôi đã kiểm soát được nó. Nó sẽ tốt thôi.”
Donald Trump, 22 tháng 1
Sau đó, Trump phàn nàn rằng ông đã bị Trung Hoa lừa dối. Ngày 21 tháng 3, Trump nói,
“Tôi ước họ có thể nói với chúng ta sớm hơn về những gì đang diễn ra bên trong [Hoa lục]. Chúng ta đã không biết về nó cho đến khi tin virus bắt đầu trở thành công khai.”
Donald Trump, 21 tháng 3
Nếu Trump thực sự quá ngù ngờ tin tưởng Tập Cận Bình đến tận ngày 22 tháng 1, thì đó lại là lỗi của chính ông. Chính quyền Trump đã cắt giảm hai phần ba nhân viên y tế cộng đồng của Hoa Kỳ hoạt ở Hoa lục, từ 47 người vào tháng 1 năm 2017 xuống còn 14 người vào năm 2019, một lý do quan trọng khiến họ thấy mình phụ thuộc vào thông tin kém chính xác của Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 7 năm 2019, chính quyền Trump đã cắt ngân khoản tài trợ để có đặt một chuyên gia dịch tễ học kiểm soát dịch bệnh trong nội địa Trung Hoa, một lần nữa, quyết định này đã cản trở luồng thông tin từ Hoa lục đến Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, ngay cả khi Trump không biết chuyện gì đang xảy ra, thì những người Mỹ khác đã biết. Vào ngày 27 tháng 1, cựu Phó Tổng thống Joe Biden đã gióng lên hồi chuông báo động về một đại dịch toàn cầu trong một bài nghị luận đăng trên USA Today. Đến cuối tháng 1, có tám bệnh nhân nhiễm virus được xác nhận tại Hoa Kỳ. Hàng trăm người khác đã ủ bệnh mà không bị phát giác.
Cuối cùng, vào ngày 31 tháng 1, chính quyền Trump mới làm được một điều: tuyên bố hạn chế du lịch hàng không đối với những người không thuộc Hoa Kỳ đến và đi từ Trung Hoa. Quyết định ngày 31 tháng 1 này nhằm hạn chế du lịch hàng không đã trở thành bùa hộ mạng phổ biến nhất để biện hộ cho hành động của ông Trump. Ngày 27 tháng 2 Trump nói,
“Chúng ta đã thực hiện được một việc đáng kinh ngạc vì chúng ta đã đóng cửa sớm.”
Donald Trump, 27 tháng 2
Ngày 4 tháng 3 Trump đã lặp lại,
“Chúng ta đã đóng cửa biên giới từ rất sớm, ngược lại lời khuyên của rất nhiều chuyên gia, và kết cuộc là chúng ta đã đúng. Tôi đã bị dũa te tua vì quyết định này.”
Donald Trump, 4 tháng 3
Trump đã tự ca ngợi mình nhiều hơn tại một buổi nói chuyện trên đài Fox News ở Scranton, Pennsylvania, vào ngày hôm sau.
“Ngay khi nghe tin Trung Hoa có vấn đề, tôi đã nói, ‘Chuyện gì đang xảy ra với Trung Hoa? Có bao nhiêu người đang vào Mỹ? Không ai ngoài tôi hỏi câu hỏi đó. Và quý vị biết rõ, hơn một lần nữa, quý vị biết rằng tôi đã đóng cửa biên giới từ rất sớm.”
Donald Trump, 5 tháng 3
Bởi vì Trump quá nhấn mạnh đến điểm này, điều quan trọng cần nhấn mạnh rằng không có điều nào Trump nói là sự thật. Thực tế, Trump đã không đóng cửa biên giới sớm, thực tế, ông không thực sự đóng cửa biên giới chút nào.
Tổ chức Y tế Thế giới đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế toàn cầu vào ngày 30 tháng 1, nhưng đề nghị không hạn chế đi lại trên thế giới. Vào ngày 31 tháng 1, cùng ngày Hoa Kỳ tuyên bố hạn chế bắt đầu có hiệu lực từ ngày 2 tháng 2; Ý đã ngay lập tức đình chỉ tất cả các chuyến bay đến và đi từ Trung Hoa ngày 31 tháng 1. Úc đã hành động vào ngày 1 tháng 2, tạm ngưng không cho khách ngoại quốc từ Trung Hoa nhập cảnh, một lần nữa lại trước Trump.
Và hành động của Trump, cũng không làm được gì nhiều để ngăn chặn sự lây lan của virus. Lệnh cấm chỉ áp dụng cho các công dân nước ngoài đã ở Trung Hoa 14 ngày trước đó và gồm 11 trường hợp ngoại lệ. Tờ New York Times đưa tin kể từ khi hạn chế nhập cảnh có hiệu lực, gần 40.000 hành khách đã vào Hoa Kỳ từ Trung Hoa, không được sàng lọc đồng nhất khi nhập cảnh.
Tại một phiên điều trần ở Hạ viện vào ngày 5 tháng 2, vài ngày sau khi hạn chế nhập cảnh có hiệu lực, Ron Klain, người đứng đầu nỗ lực chống lại dịch Ebola thời chính quyền Obama, lên án chính sách của Trump là một “băng dán du lịch, không phải là lệnh cấm du lịch”.
Ngay chiều hôm đó, phiên tòa luận tội Trump, đã tha bổng ông và kết thúc tại Thượng viện. Tổng thống, dù vậy, đã chuyển năng lượng của ông, không phải để chống lại virus, mà là để thỏa mãn của cái tôi của chính mình.
Ưu tiên hàng đầu của tổng thống vào tháng 2 năm 2020 là trả thù đích đáng những người đã nói sự thật trong cuộc luận tội. Vào ngày 7 tháng 2, Trump đã loại Trung tá Alexander Vindman khỏi Hội đồng An ninh Quốc gia. Vào ngày 12 tháng 2, Trump đã rút đơn đề cử Jessie Liu làm thứ trưởng Tài chánh phụ trách về và tội phạm tài chính và khủng bố, dường như để trừng phạt bà vì vai trò của Liu trong vụ truy tố và kết án đồng minh của Trump là Roger Stone. Vào ngày 2 tháng 3, Trump đã rút đơn đề cử Elaine McCusker giữ chức Tổng kiểm toán Ngũ Giác Đài; Tội của McCusker là đã bầy tỏ lo ngại việc đình chỉ viện trợ cho Ukraine là không đúng. Tối muộn ngày 3/4, Trump đã sa thải Tổng thanh tra Cộng đồng tình báo Michael Atkinson, viên chức đã chuyển đơn khiếu nại của người tố giác vụ Ukraine tới Ủy ban Tình báo Thượng viện và Hạ viện, theo luật định. Như người làm thơ bút tre, Windsor Mann đã tweet vào tối hôm đó:
“Việc luận tội đã khiến Trump mất tập trung vào việc chuẩn bị cho một đại dịch, nhưng đại dịch không làm ông mất tập trung vào việc sa thải người mà ông cho là đã khiến ông bị luận tội.”
Windsor Mann
Cố tình hay không, chiến dịch Trump trả thù người ông coi kẻ thù trong cuộc chiến luận tội đã gửi lời cảnh cáo đến các giới chức y tế cộng đồng: Hãy im miệng. Nếu bất cứ ai chưa nghe tin nhắn đó, việc bãi nhiệm thuyền trưởng Brett Crozier khỏi vai trò chỉ huy một hàng không mẫu hạm vì đã nói sự thật về độ nguy hiểm mà các thủy thủ của ông đang phải đối phó là một lời nhắc nhở. Có lý do khiến Tổng Y sĩ Hoa Kỳ dường như khiếp sợ khi trả lời ngay cả những câu hỏi thực tế cơ bản nhất hoặc Chuẩn đô đốc John Polowchot nói nghe giống như một chương trình trí tuệ nhân tạo bị trục trặc tại các cuộc họp báo. Không được mâu thuẫn với lời dối trá của tổng thống. Và lời dối trá của tổng thống thay đổi liên tục, nên không thể dự đoán những gì có thể mâu thuẫn với ông ta. Ngày 11 tháng 2, Trump tweet,
“Nền kinh tế tốt nhất của Hoa Kỳ trong LỊCH SỬ!”
Donald Trump, 11 tháng 2
Trump đã gởi một video từ tài khoản của GOP tại Thượng viện, viết trên tweet:
“Nền kinh tế của chúng ta đang bùng nổ, đang kéo người Mỹ ra khỏi lề đường và TRỞ LẠI LÀM VIỆC với tỷ lệ cao nhất trong 30 năm!”
Donald Trump
Phủ nhận trở thành chính sách bất thành văn của chính quyền trong suốt tháng Hai, và hệ quả là, cũng là chính sách của những người đại diện cho chính quyền và những kẻ tuyên truyền. Trong buổi phát thanh này 24 tháng Hai, Rush Limbaugh nói
“Có vẻ như coronavirus đang được vũ khí hóa như một phần tử khác để hạ bệ Donald Trump. Bây giờ, tôi muốn nói với bạn sự thật về coronavirus, Vâng, tôi đã đúng boong về điều này. Coronavirus là cảm lạnh thông thường, bà con cô bác ạ.”
Rush Limbaugh, 24 tháng 2
Ngày 24 tháng 2, Larry Kudlow, cố vấn kinh tế của Trump, nói trên CNBC,
“Chúng ta đã ngăn chận được virus. Tôi không nói là kín bưng nhưng gần như vậy. Chúng tôi đã làm việc tốt ở Hoa Kỳ.”
Larry Kudlow, 24 tháng 2
Kudlow công nhận có thể có một số vấp ngã trên thị trường tài chính, nhưng nhấn mạnh sẽ không có thảm kịch kinh tế nào.
Vào ngày 28 tháng 2, Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, Mick Mulvaney, đã nói với khán giả tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ, gần Washington, D.C.:
“Lý do mà bạn … đang thấy rất nhiều sự chú ý đến [virus] ngày hôm nay là vì [giới truyền thông] nghĩ rằng đây sẽ là điều khiến tổng thống này bị hạ bệ. Tôi nhận được một thông báo của một phóng viên nói rằng, “hôm nay ông sẽ làm gì để trấn an thị trường.’ Thực sự, những gì tôi có thể làm hôm nay để trấn an thị trường là bảo mọi người tắt tivi trong 24 giờ … Đây không phải là Ebola, được chứ? Nó không phải là SARS, nó không phải là MERS.”
Mick Mulvaney, 28 tháng 2
Cùng ngày hôm đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã mắng một ủy ban Hạ viện vì dám hỏi ông về coronavirus.
“Chúng ta đồng ý rằng tôi sẽ đến hôm nay để nói về Iran và câu hỏi đầu tiên hôm nay không phải là về Iran.”
Mike Pompeo, 28 tháng 2
Trong suốt cuộc khủng hoảng, ưu tiên hàng đầu của tổng thống và của tất cả những người làm việc cho tổng thống là bảo vệ cái tôi của ông. Buồn thay, người Mỹ đã trở nên quen thuộc với việc tự khen mình của Trump và sự thèm khát được tâng bốc vô độ của ông ta. Trong đại dịch, dị dạng tâm lý này đã biến thành một lỗ hổng chiến lược chết người đối với Hoa Kỳ.
27 tháng 2, Trump nói,
“Nếu chúng tôi đang làm việc kém, chúng tôi cũng nên bị chỉ trích. Nhưng chúng tôi đã làm một công việc đáng kinh ngạc..”
Donald Trump, 27 tháng 2
Đến 10 tháng 3 Trump lại nói với những TNS đảng Cộng hòa,
“Hiện tại chúng ta đang làm rất tốt.”
Donald Trump, 10 tháng 3
Trump đã tweet vào ngày 18 tháng 3
“Tôi đã luôn coi Virus Trung Hoa rất quan trọng và đã làm rất tốt làm tốt ngay từ đầu.”
Donald Trump, 18 tháng 3
Trong ba phần tư nhiệm kỳ tổng thống, Trump đã tranh công vì sự phát triển kinh tế bắt đầu dưới thời Tổng thống Barack Obama vào năm 2010. Sự phát triển đó đã tăng vận tốc vào năm 2014, đúng lúc mang lại sự thịnh vượng thực sự trong ba năm qua. Những thiệt hại do các sáng kiến của chính Trump, và đặc biệt là những cuộc chiến thương mại của ông, được sự tăng trưởng kinh tế liên tục đó che đậy. Nền kinh tế Trump thừa hưởng đã trở thành câu trả lời đa năng cho những người phê bình ông. Có phải anh ta đã vi phạm pháp luật, tham những, bổ nhiệm tay chân và nói dối? Vậy thì đã sao? Thất nghiệp đã giảm, thị trường chứng khoán lên.
Đột nhiên, vào năm 2020, con gà trống tranh công làm cho mặt trời mọc phải đối mặt với thực tế của hoàng hôn. Ông ta không chịu nổi.
Bên dưới tất cả những lời phủ nhận và tự khen, Trump dường như đã thoáng thấy sự thật. Tuyên bố rõ ràng nhất về ý thức đó được thể hiện vào ngày 28 tháng 2. Ngày hôm đó, Trump đã phát biểu tại một cuộc biểu tình ở Nam Carolina. Cuộc tụ họp áp chót trước khi đại dịch buộc ông phải dừng lại. Đây là cuộc tụ họp mà Trump cáo buộc đảng Dân chủ đã chính trị hóa coronavirus như “trò lừa bịp mới của họ”. Câu nói đó thật sốc, nó đã làm mọi người quên hết những gì Trump nói vào ngày hôm đó. Tuy nhiên, những tuyên bố khác, nếu có thể, thậm chí còn xác đáng hơn để hiểu những rắc rối mà ông đã mang lại cho đất nước.
Trump không nói rõ ràng. Cách nói của ông ta để lộ ra một con người với những bí mật tội lỗi phải che giấu, và một tâm trí mù mờ. Tuy nhiên, chúng ta có thể nhận ra, qua màn sương tâm thần, rằng Trump đã hiểu được một số sự kiện quan trọng. Đến ngày 28 tháng 2, một người nào đó trong quỹ đạo của ông ta dường như đã dự đoán có từ 35.000 đến 40.000 người chết vì coronavirus. Trump nhớ con số, nhưng không muốn tin. Cần coi lại chi tiết nhận xét dưới đây của ông.
“Hiện nay đảng Dân chủ đang chính trị hóa coronavirus, quý vị biết điều đó, phải không? Coronavirus, họ chính trị hóa nó. Chúng tôi đã làm một trong những công việc tuyệt vời. Quý vị nói, ‘Tổng thống Trump làm việc thế nào?’ Họ nói, ‘Ồ, không tốt, không tốt.’ Họ không biết gì hết. Họ không biết bất kỳ việc gì. Họ còn không thể đếm phiếu của họ ở Iowa. Họ không biết đếm. Họ không thể đếm phiếu của họ.
Một trong những người của tôi đến gặp tôi và nói, ‘Thưa Tổng thống, họ đã cố gắng đánh bại ông bằng Nga, Nga, Nga.’ Cách đó đã không có hiệu quả. Họ không thể làm điều đó. Họ đã thử trò lừa bịp luận tội. Đó là một cuộc trò chuyện hoàn hảo. Họ đã thử bất cứ điều gì. Họ đã thử nó nhiều lần. Họ đã làm điều đó kể từ khi ông mới nhậm chức. Họ thua. Tất cả quay vòng. Nghĩ mà xem. Suy nghĩ đi. Và đây là trò lừa bịp mới của họ.’
Nhưng chúng ta đã làm một cái gì đó rất tuyệt vời. Chúng ta có 15 người [bị bệnh] ở đất nước rộng lớn này, và vì thực tế là chúng ta đã ra tay sớm. Chúng ta đã hành động sớm; chúng ta có thể có nhiều [người bệnh] hơn thế. Chúng ta làm rất tốt. Đất nước chúng ta đang làm rất tốt. Chúng ta rất đoàn kết. Chúng ta rất đoàn kết. Đảng Cộng hòa chưa bao giờ đoàn kết như bây giờ. Chưa bao giờ có một phong trào trong lịch sử của đất nước chúng ta như bây giờ. Chưa bao giờ là một phong trào.
Vì vậy, một thống kê mà chúng tôi muốn nói đến – Nói đi: nói USA. Nó OK; HOA KỲ. Một con số mà không ai nghe nói đến, mà tôi đã nghe gần đây và tôi đã bị sốc khi nghe nó: trung bình có 35.000 người chết mỗi năm vì cúm. Có ai biết điều đó không? Ba mươi lăm ngàn, đó là rất nhiều người. Nó có thể lên tới 100.000; nó có thể là 27.000. Họ nói thường tối thiểu là 27, mỗi năm có tới 100.000 người chết.
Và cho đến nay, chúng ta đã không mất ai vì coronavirus ở Hoa Kỳ. Không một ai. Và điều đó không có nghĩa là chúng ta sẽ không và chúng ta đã hoàn toàn chuẩn bị. Nó không có nghĩa là chúng ta sẽ không, nhưng hãy suy nghĩ đi. Quý vị nghe nói 35 và 40.000 người và chúng ta đã không mất một ai và quý vị hỏi, báo chí đang ở tình trạng cuồng loạn.”
Donald Trump
Vào ngày 28 tháng 2, rất ít người Mỹ đã nghe nói về số người chết ước tính từ 35.000 đến 40.000, nhưng Trump đã nghe thấy. Và câu trả lời của ông cho ước tính đó là, “Cho đến nay, chúng ta không mất một ai.” Ông ta đã thừa nhận, “Nó không có nghĩa là chúng ta sẽ không.” Nhưng ông trở lại nói chuyện vui vẻ. “Chúng ta hoàn toàn chuẩn bị.” Và như mọi khi, đó là lỗi của giới truyền thông. “Bạn nghe thấy 35 và 40.000 người và chúng ta không mất ai cả và bạn tự hỏi, báo chí đang ở tình trạng cuồng loạn.”
Đến ngày 28 tháng 2, đã quá muộn để loại coronavirus ra khỏi Hoa Kỳ. Đã quá muộn để xét nghiệm, theo dõi giao tiếp, để cô lập những người bệnh đầu tiên và chặn sự lan truyền tiếp theo, cơ hội đó đã mất. Đã quá muộn để chất đầy các kho dự trữ mà các Đại hội Cộng hòa trong những năm của Đảng Trà đã từ chối bổ sung, bất chấp những lời cầu xin điên cuồng từ phía chính quyền Obama. Đã quá muộn để sản xuất đủ máy thở trong thời gian ngắn.
Nhưng vào ngày 28 tháng 2, vẫn chưa quá muộn để sắp xếp phân phối vật dụng y tế một cách có trật tự cho các tiểu bang, không quá muộn để phối hợp với các đồng minh của Hoa Kỳ, không quá muộn để đóng cửa các bãi biển Florida trước kỳ nghỉ mùa xuân, không quá muộn để đưa khách về nhà từ những du thuyền, không quá muộn để bảo đảm các văn phòng bảo hiểm thất nghiệp tiểu bang có đủ nhân viên và sẵn sàng, không quá muộn để chính quyền địa phương đưa tiền cho ngân hàng thực phẩm, không quá muộn để bắt đầu sinh hoạt cách xa nhanh và sớm. Lệnh giới nghiêm ở trong nhà có thể đã có hiệu lực vào ngày 1 tháng 3, không phải đến cuối tháng ba và đầu tháng tư.
Quá nhiều thời gian đã bị lãng phí vào cuối tháng Hai. Quá nhiều cơ hội đã mất. Nhưng ngay cả khi đó, đã có thể được hạn chế cú sốc. Nhưng không, Trump và nhân viên thân cận của ông đã chìm sâu hơn vào hai tuần dối trá và phủ nhận, cả về căn dịch bệnh và về nền kinh tế.
Vào ngày 28 tháng 2, Eric Trump đã thúc giục người Mỹ chơi chứng khoán khi thị trường đang suy yếu.
Kudlow lặp lại lời khuyên của ông ta rằng đây là thời điểm tốt để mua cổ phiếu trên CNBC vào ngày 6 tháng 3 sau một tuần đổ dốc khác ở thị trường tài chính. Đến tận ngày 9 tháng 3, Trump vẫn lập luận rằng coronavirus sẽ không tệ hơn cúm.
“Năm ngoái 37.000 người Mỹ đã chết vì bệnh cúm thông thường. Trung bình từ 27.000 đến 70.000 mỗi năm. Không có ai đóng cửa, cuộc sống và nền kinh tế tiếp tục. Tại thời điểm này, có 546 người xác nhận đã nhiễm Coronavirus, với 22 người thiệt mạng. Nghĩ mà xem!”
Donald Trump, 9 tháng 3
Nhưng mặt tiền của những lời chối bỏ đã nứt.
Qua tháng ba, thị trường tài chính sụt giảm và sau đó sụp đổ. Trường học đóng cửa, sau đó là cả thành phố, và sau đó là cả tiểu bang. Tổng thống choáng ngợp đã đáp lại bằng cách làm những gì tự nhiên nhất đối với ông ta vào những lúc khó khăn: Ông ta đổ lỗi cho người khác.
Việc thiếu vật dụng xét nghiệm? Vào ngày 13 tháng 3, Trump đã đổ lỗi đó cho Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh và chính quyền Obama.
Tòa Bạch Ốc đã giải tán ban quản đốc của Hội đồng An ninh Quốc gia chịu trách nhiệm lập kế hoạch và ứng phó với đại dịch? Không phải tôi, Trump nói vào ngày 13 tháng 3. Có lẽ ai đó trong chính quyền đã làm điều đó, nhưng
“Tôi đâu có làm điều đó … Tôi không biết gì về việc đó. Quý vị nói chúng tôi đã làm điều đó. Tôi không biết gì về nó.”
Donald Trump, 13 tháng 3
Có khan hiếm máy thở không? Có vật dụng y tế là công việc của các thống đốc, Trump nói trong cuộc gọi với nhiều người ngày 16 tháng 3.
Có phải Trump đã trì hoãn hành động cho đến khi quá muộn? Đó là lỗi của chính phủ Trung Hoa vì đã giữ kín thông tin, ông đã than phiền như vậy vào ngày 21 tháng 3.
Vào ngày 27 tháng 3, Trump đã gán những lời hứa chính mình không giữ được về việc sản xuất máy thở cho General Motors, giờ đây do một người phụ nữ không xứng đáng để nhắc đến họ của bà ấy, “Luôn luôn rắc rối với Mary B.”
Ngày 29 tháng 3 Trump đổ thừa, mặt nạ, áo choàng và găng tay đã cạn kiệt chỉ vì nhân viên bệnh viện đã ăn cắp.
Còn việc kho dự trữ y tế khẩn cấp quốc gia đã cạn kiệt một cách thảm khốc? Ban vận động tranh cử của Trump đã cố gắng một cách sáng tạo để đổ lỗi đó do Joe Biden đã gây ra vì những sai lầm năm 2009.
Trong cuộc họp báo vào ngày 2 tháng 4, Trump đổ lỗi cho sự thiếu hụt vật dụng cứu sinh và việc mua bán hoảng loạn sau đó, vì tiểu bang thất bại trong việc lập kho dự trữ riêng.
“Họ phải giải quyết việc đó. Những gì họ nên làm là họ nên – trước xa thời điểm đại dịch này xuất hiện – họ nên mua ở trên thị trường mở. Không có cạnh tranh; quý vị có thể đã có một mức giá tuyệt vời. Các tiểu bang phải dự trữ… Họ đợi. Họ không muốn tiêu tiền, vì họ nghĩ việc này sẽ không bao giờ xảy ra.”
Donald Trump, 2 tháng 4
Còn việc để người New York chết? Vào ngày 2 tháng Tư, Trump đã gửi một lá thư than phiền đến TNS lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer:
“Nếu ông dành ít thời gian hơn cho trò lừa bịp luận tội, mãi mãi không đi đến đâu (ngoại trừ tăng tỉ số thăm dò ý kiến cho tôi), và thay vào đó tập trung vào việc giúp người dân New York, thì New York sẽ không hoàn toàn không chuẩn bị cho ‘kẻ thù vô hình’.”
Donald Trump, 2 tháng 4
Bản năng của Trump để né tránh và đổ thừa đã gây ra hậu quả tàn khốc cho người Mỹ. Tất cả thống đốc và thị trưởng, những người cần chính phủ liên bang hành động, mọi cố vấn khoa học và y tế, những người hy vọng ngăn Trump làm điều ngu ngốc hoặc điên rồ, đã phải nghĩ đến nhu cầu tâm lý của Trump như vấn đề lớn nhất của họ.
Các cố vấn y tế của ông tìm cách ngăn cản Trump tiến hành theo dự đinh cho Hoa Kỳ hoạt động lại vào Lễ Phục sinh, ngày 12 tháng 4, Deborah Birx, điều hợp viên toán công tác đối phó với coronavirus của Tòa Bạch Ốc, đã lên mạng CBN để đưa ra lời tâng bốc như thế này:
“[Trump] rất chú ý đến các tài liệu khoa học & các chi tiết và dữ liệu. Tôi nghĩ rằng khả năng phân tích và tích hợp dữ liệu của ông ấy nhờ kinh nghiệm nhiều năm trong kinh doanh thực sự là một ích lợi thực sự.”
Bs Deborah Birx
Thống đốc cũng hiểu tin nhắn của Trump. Ngày 27 tháng 3 Trump đã giải thích tại cuộc họp báo của Tòa Bạch Ốc,
“Nếu họ không đàng hoàng với tôi thì tôi không gọi cho họ.”
Donald Trump, 27 tháng 3
Phản ứng của liên bang đã bị nghi ngờ có sự thiên vị đối với các đồng minh chính trị và cá nhân của Trump. Yêu cầu của khu thủ đô (DC) bị từ chối, trong khi Florida có đủ mọi thứ mà họ yêu cầu.
Các tuần lễ phủ nhận và trì hoãn của chính quyền Trump đã gây ra một cuộc tranh giành tuyệt vọng giữa các tiểu bang. Chính quyền Trump đang phân bổ một số vật dụng y tế qua Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang, nhưng đã quyết định có chủ ý để cho phép một lượng lớn vật dụng quan trọng tiếp tục được các công ty thương mại phân phối cho khách hàng của họ. Điều đó đã khiến các chính phủ tiểu bang phải đấu thầu với nhau, như thể Hiến pháp 1787 chưa bao giờ được phê chuẩn, và chúng ta không có chính phủ quốc gia.
Trong cơn hoảng loạn, Trump thí các liên minh của Hoa Kỳ ở nước ngoài, cố gắng gỡ lại những thất bại của chính mình bằng cách biến thành kẻ săn mồi. Nhà chức trách Đức và Pháp cáo buộc chính quyền Trump chuyển hướng vật dụng y tế mà họ đã mua sang Hoa Kỳ. Vào ngày 3 tháng 4, công ty 3M ở Bắc Mỹ đã công khai phản đối chính quyền Trump vì quyết định cấm vận xuất cảng vật dụng y tế sang Canada, nơi 3M đã vận hành bảy cơ sở trong 70 năm.
Trên khắp thế giới, các đồng minh đang nhận ra rằng trong trường hợp khẩn cấp, lúc quan trọng nhất, Hoa Kỳ đã hoàn toàn thất bại trong việc lãnh đạo. Có lẽ nhân vật lãnh đạo chính trị duy nhất ở Canada từng nói một lời tốt đẹp về Donald Trump, Thủ tướng tỉnh bang Ontario Doug Ford, bày tỏ sự ghê tởm tại một cuộc họp báo ngày 3/4. Ông nói,
“Tôi không thể nhấn mạnh hơn là tôi thất vọng về Tổng thống Trump biết bao … Tôi sẽ không lệ thuộc vào Tổng thống Trump. Một lần nữa tôi sẽ không phụ thuộc vào bất kỳ thủ tướng hay tổng thống nào của bất kỳ nước nào.”
Doug Ford, 3 tháng 4
Ford biện luận cho một tương lai tự túc của Canada. Sự ích kỷ theo chủ nghĩa dân tộc của Trump, đang cho thấy nó gần như dễ lây lan như chính virus này và cuối cùng cũng có thể cho thấy là nó cũng nguy hiểm.
Khi đại dịch giết người, lúc suy thoái kinh tế siết chặt gọng kìm, Donald Trump đã luôn đặt nhu cầu cá nhân lên hàng đầu. Ngay bây giờ, khi sự quan tâm duy nhất của ông ta phải là đánh bại đại dịch thì Trump đang thương lượng lại các khoản nợ của ông ta với các chủ ngân hàng và hợp đồng thuê đất với Hạt Palm Beach.
Ông ta chưa bao giờ cố gắng là tổng thống của toàn nước Mỹ, nhưng nhiều nhất là 46%, đến mức phục vụ ngay cả 46% là phù hợp với mối quan tâm tối cao của ông ta: ăn cắp, cướp bóc và than vãn. Bây giờ ông ấy thậm chí không phục vụ cả 46% đó. Những người bị thiệt hại nhiều nhất vì sự dối trá và ý tưởng quái đản của ông ta là những người tin tưởng ông ta, những người Mỹ bảo thủ hơn đã tự làm hại mình để chứng minh lòng trung thành của họ với Trump. Một mục sư ở Arkansas nói với tờ The Washington Post, những con chiên họ đạo “sẵn sàng liếm sàn” để ủng hộ tuyên bố của tổng thống cho rằng không có gì phải lo lắng. Vào ngày 15 tháng 3, thống đốc trung thành với Trump ở Oklahoma đã tweet một bức ảnh, sau đó bị xóa, ông và các con tại một nhà hàng buffet đông đúc.
“Đi ăn với những đứa con của tôi và tất cả các đồng nghiệp người Oklahoma của tôi tại @CollectiveOKC. Tối nay đông nghẹt!”
Kevin Stitt, 15 tháng 3
Những người nghe theo Trump và các báo đài tuyên truyền cho ông, và tất cả người Mỹ, sẽ đau khổ vì điều đó.
Chính phủ thường thất bại. Từ Trân Châu Cảng đến cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, bạn đọc có thể liệt kê một danh sách dài những cảnh cáo bị bỏ lỡ và bỏ qua những nguy hiểm gây thiệt mạng con người và gây khó khăn cho xã hội. Nhưng trong quá khứ, người Mỹ ít nhất có thể mong đợi và thấy tinh thần vì nước và mối quan tâm đến người dân của những tổng thống của họ.
Trump đã hô hoán khẩu hiệu “Mỹ trước nhất”, nhưng ông chưa bao giờ hành động đúng với khẩu hiệu đó. Luôn luôn là “Trump đầu tiên”. Doanh nghiệp của ông trước. Lời bào chữa của ông ấy trước. Sự phù phiếm thảm hại của ông ấy trước.
Trump đã nhận hàng triệu đồng từ Kho bạc. Ông đã nhận hàng triệu đồng từ các doanh nghiệp Hoa Kỳ và chính phủ nước ngoài. Ông đã nhận được hàng triệu bạc từ Đảng Cộng hòa và ủy ban nhậm chức của ông. Ông ta đã lấy quá nhiều thứ không thuộc về ông ta, lấy tiền như thế là vô đạo đức và thậm chí là bất hợp pháp. Nhưng trách nhiệm thì sao? Không, ông ta sẽ không nhận trách nhiệm.
Tuy nhiên, trách nhiệm thuộc về Trump, dù ông có nhận hay không. Bất kể ông ta chống đỡ và lăng mạ và rình rập và than vãn, thảm họa này của người Mỹ nằm trong tay và trên đầu ông ta.
Tác giả David Frum là một nhà báo làm việc tại The Atlantic và là tác giả của Trumpocalypse: Khôi phục nền dân chủ Hoa Kỳ (2020). Năm 2001 và 2002, ông là người viết diễn văn cho Tổng thống George W. Bush.
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: This Is Trump’s Fault | David Frum | The Atlantic | Apr 7, 2020.