Macron đang chơi trò mạo hiểm với Ukraine

John Sawers | DCVOnline

Lời ông cảnh cáo không nên ‘làm nhục’ Putin có thể dẫn đến một lệnh ngừng bắn sớm, giữ phần thắng cho Nga

*Nền kinh tế Nga có thể sẽ bị trừng phạt khi nào Putin còn nắm quyền* © Alexander Zemlianichenko/AP

Phương Tây có hai mục tiêu trong cuộc chiến ở Ukraine. Một là giữ chủ quyền của Ukraine và hai là ngăn chặn những cuộc tấn công tương tự của Nga vào những nước châu Âu trong tương lai.

Tuy nhiên, giao tranh ở khu vực Donbus là đáng sợ và chúng ta muốn ủng hộ mọi hành động để chấm dứt nó. Không có gì đáng ngạc nhiên, trong khi muốn có một sáng kiến hòa bình sớm, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng điều quan trọng là không “làm nhục” cuộc xâm lăng của Nga.

Vấn đề là lệnh ngừng bắn hiện có thểgiữ lại lợi ích quân sự trên bộ cho Nga. Không có lý do gì để tin rằng Vladimir Putin đồng ý rút lui. Thật vậy, kẻ xâm lăng đang bận “Nga hóa” những vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, áp đặt tiếng Nga là ngôn ngữ ở trường học, thống trị các phương tiện truyền thông và đặt bù nhìn nắm quyền chính quyền địa phương.

Trước đây Putin đã chơi trò chơi này. Năm 2008, chính sách ngoại giao của Tổng thống Pháp lúc bấy giờ là Nicolas Sarkozy đã dẫn đến cuộc ngưng bắn ở Gruzia, với cái giá là quân đội Nga sẽ chiếm giữ hai khu vực của nước này. Gruzia chưa bao giờ lấy lại được lãnh thổ hoặc chủ quyền nguyên vẹn của họ.

Việc tương tự cũng xảy ra ở Ukraine vào năm 2014. Quân đội Nga đã chiếm giữ một phần của Crimea và Donbus sau khi chính phủ thân Nga ở Kyiv sụp đổ trước làn sóng phản đối của dân chúng. Người kế nhiệm của Sarkozy là François Hollande và Thủ tướng Đức khi đó là Angela Merkel đã đạt được thỏa thuận với Putin, tạo ra một tiến trình chính trị thân thiện với Nga ở Donbus và duy trì quyền cai trị của Nga ở Crimea. Tổng thống của Ukraine khi đó đã bị áp lực phải chấp nhận thỏ thuận đó, một lần nữa để cho Nga ở vị trí có lợi về mặt quân sự.

Ngày nay, giới lãnh đạo Ukraine muốn chiến đấu và không muốn ngừng bắn có thể là thắng lợi cao nhất của quân đội Nga.

Không rõ Macron thực sự muốn nói gì khi nói rằng ông ta không muốn làm bẽ mặt Putin. Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Henry Kissinger, gần đây đã đề nghị Tiến trình hòa bình nên được chuẩn bị trong những tháng tới. Giới lãnh đạo Ukraine lo ngại những bình luận như vậy là màn dạo đầu cho một vòng ngoại giao khác lập ra để dẫn đến một lệnh ngừng bắn sớm nhằm cứu vãn thể diện của Putin và làm suy yếu thêm nước bị xâm lăng là cái giá Ukraine phải trả.

Lập trường của Putin là gì? Ngay từ tuần đầu tiên của cuộc chiến, rõ ràng là ông ta đã mắc một sai lầm lớn trong việc khởi xướng cuộc xâm lăng. Bộ trưởng An ninh của ông ta cúi đầu ủng hộ và nhiều người cũng chia sẻ ước muốn chinh phục Ukraine của Putin. Nhưng họ cũng nhận ra ra rằng ông ta đã phá hoại lợi ích lâu dài của Nga. Chừng nào Putin còn nắm quyền, nền kinh tế Nga còn bị trừng phạt, châu Âu sẽ dần dần chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga, không bao giờ quay trở lại và những người xung quanh Putin sẽ không thể tận hưởng sự giàu có bất chính của họ.

Kết quả là, tư thế của Putin sẽ bị suy yếu. Mở cuộc xâm lăng thất bại không củng cố quyền lực của kẻ thống trị. Vào một lúc nào đó, ông ấy có thể bị loại bỏ, nhưng tôi không nghĩ điều đó sẽ sớm xảy ra. Giới lãnh đạo Nga cần sự ủng hộ tích cực của người đứng đầu an ninh của họ, nhưng sự thất bại ở Ukraine khiến hai trụ cột trong chính quyền của Putin, Cơ quan An ninh Liên bang (hậu thân của KGB) và quân đội không tiếc lời đổ lỗi cho nhau. Một người lãnh đạo có thể bị khai trừ theo kiểu cũ của Nga. Sự khốn đốn và những lời chỉ trích cá nhân cứ lan rộng.

Ukraine đang muốn Nga bị đánh bại. Một lần nữa, không rõ điều đó thực sự có ý nghĩa gì, nhưng nó không phù hợp với yêu cầu của Macron là không làm bẽ mặt Putin. Pháp đã hỗ trợ quân sự đáng giá cho Ukraine và duy trì các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga. Nhưng điều đáng ngạc nhiên là Macron không ngại đến thăm Kyiv hơn 100 ngày sau khi chiến tranh bắt đầu, trong khi ông thường xuyên liên lạc qua điện thoại với Putin. Những công ty Pháp không muốn rời khỏi Nga nhất và có lẽ hy vọng sẽ tiếp tục được phần thưởng trong tương lai. Đừng ngạc nhiên khi giới lãnh đạo Ukraine lên tiếng cảnh giác trước ý định của Macron.

Nếu một vòng ngoại giao châu Âu khác để Nga cho Nga giữ được những thắng lợi quân sự ở Ukraine, thì Putin cảm thấy được trao quyền để lấy lại sức mạnh chính trị ở trong nước và sẽ bắt tay vào một cuộc phiêu lưu quân sự mới trong tương lai. Người Ukraine muốn chiến đấu và họ cần sự ủng hộ không ngừng của chúng ta — vũ khí tối tân và những biện pháp trừng phạt Nga nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Điều đó có nghĩa là một vài tháng chiến đấu đang sợ nữa. Nhưng một lệnh ngừng bắn sớm sẽ giúp Putin đánh cắp chiến thắng từ hàm thất bại của chính họ. Giới lãnh đạo phương Tây không thể là người ủng hộ Putin.

Tác giả: Sir John Sawers 36 năm là công chức của nước Anh, làm việc về chính sách đối ngoại, an ninh quốc tế và tình báo. Ông là Giám đốc Cơ quan Tình báo MI6, từ năm 2009 đến năm 2014 và trước đó phần lớn làm việc trong ngành Ngoại giao, đại diện cho chính phủ Anh trên khắp thế giới và trưởng đoàn trong những cuộc đàm phán tại Liên Hiệp Quốc, Liên minh châu Âu và trong G8.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Macron is playing a risky game on Ukraine | JOHN SAWERS | Financial Times | June 8, 2022.