‘Không phải tôi chọn như vậy.’ Một nhà báo kỳ cựu bị sa thải, và khán giả đặt vấn đề: Liệu có phải vì phân biệt giới tính hay không?

Alan Yuhas |DCVOnline

Giám đốc điều hành của một cơ sở truyền thông lớn ở Canada đã bác bỏ cáo buộc cho rằng giới tính, tuổi tác hoặc tóc bạc là những yếu tố khiến nhà báo kỳ cựu Lisa LaFlamme bị sa thải đột ngột.

Lisa LaFlamme sau khi nhận giải thưởng Nhà báo đọc tin giỏit nhất vào tháng 4. Ảnh: George Pimentel / Báo chí Canada

Từ một studio tạm dựng và với giọng điệu chuẩn mực của một người dẫn chương trình tin tức, một trong những gương mặt quen thuộc nhất của truyền hình Canada đã khiến người xem bị sốc, tạo ra một thảm họa về giao tế công chúng tại một đài truyền hình quốc gia và bắt đầu những cuộc trò chuyện căng thẳng về cách những giám đốc điều hành đối xử với phụ nữ khi họ già đi.

Bà ấy đã nói lời chia tay lịch sự, bất ngờ. Lisa LaFlamme, người dẫn chương trình tin tức quốc gia hàng đêm cho CTV, cho biết trong một video thông báo kết thúc đột ngột sự nghiệp 35 năm của bà tại đài truyền hình này.

“Tôi nghĩ đây là lời từ biệt của tôi với khán giả CTV.” 

Bà ấy nói rõ rằng quyết định là của Bell Media, công ty chủ của CTV, chứ không phải của bà ấy. Bà nói thêm, Bell Media đã có một “quyết định kinh doanh” để chấm dứt hợp đồng của tôi. “Thật không ngờ” được có thể có quyết định đó.

Bà LaFlamme nói rằng, “tôi rất buồn khi rời CTV National News theo một cách không phải là lựa chọn của tôi.”

Trong hai tuần kể từ khi đăng video lên mạng twitter, bà LaFlamme, 58 tuổi, đã truyền cảm hứng tạo ra một làn sóng ủng hộ lớn, với nhiều phụ nữ lên tiếng về những kinh nghiệm khó khăn của chính họ ở nơi làm việc.

Video cũng tạo ra một làn sóng phẫn nộ râm ran về cách Bell Media đối xử với bà LaFlamme, một nhà báo kỳ cựu có kinh nghiệm đưa tin ở vùng chiến sự, nhận giải thưởng tin tức quốc gia mới nhất và hơn một chục năm là người dẫn chương trình tin tức hàng đêm được xem nhiều nhất của Canada.

Cả bà LaFlamme và Bell Media đều không nói rõ lý do cụ thể về việc sa thải bà. Nhưng khán giả, những nhà báo đồng nghiệp, cựu viên chức chính phủ và những người nổi tiếng đã nhanh chóng đưa ra kết luận của riêng mình, buộc tội Bell Media đã có ứng xử “đáng xấu hổ” và “kém phẩm chất”, với một số suy đoán rằng những yếu tố như phân biệt giới tính là lý do để sa thải.

Sau một bản tin của tờ Globe and Mail, trích dẫn một viên chức CTV ẩn danh, nói rằng một giám đốc điều hành đã đặt câu hỏi về quyết định của bà LaFlamme ngừng nhuộm tóc và để tóc bạc, những chi nhánh ở Canada của các công ty như Wendy’s và Dove, trong một cử chỉ ủng hộ nhà báo truyền hình, chuyển thương hiệu của họ thành màu bạc.

Tối thứ Sáu, Mirko Bibic, giám đốc điều hành của Bell Media, đã bác bỏ những cáo buộc nhưng nói rằng ông sẽ không tiết lộ chi tiết về sự việc vì đã có thỏa thuận với bà LaFlamme.

Ông Bibic cho biết trong một tuyên bố đăng trên LinkedIn:

“Luận điệu cho rằng tuổi tác, giới tính hay mái tóc hoa râm của Lisa đóng vai trò quyết định. Tôi hài lòng vì đó không phải là sự thật và muốn bảo đảm rằng quý vị đã nghe chính tôi nói như vậy. Trong khi tôi muốn nói thêm về quyết định của Bell Media, chúng tôi bị ràng buộc do một thỏa thuận thôi hợp tác đã đàm phán với Lisa, mà chúng tôi sẽ tiếp tục tôn trọng.”

Mirko Bibic

Ông ấy nói rằng một giám đốc điều hành, người mà một số khán giả đã chỉ trích về việc sa thải, đã bị cho tạm nghỉ việc “có hiệu lực ngay lập tức”, trong khi chờ kết quả điều tra tại nơi làm việc. Ông nói, kết quả và nhận định sẽ độc lập và sẽ tìm cách “giải quyết những mối quan tâm được nêu ra liên quan đến môi trường làm việc” trong tòa soạn.

Trả lời email, phát ngôn viên của Bell cho biết, “Chúng tôi sẽ không trả lời thêm bất kỳ câu hỏi nào về vấn đề này.” Bà LaFlamme không thể đưa ra bình luận ngay lập tức.

Bài đăng của ông Bibic không dập tắt được sự tức giận ngày càng tăng về sự ra đi của bà LaFlamme.

Cuối tuần qua, một cựu thủ tướng Canada, Kim Campbell, đã cùng với những ca sĩ Sarah McLachlan và Anne Murray và những người Canada nổi tiếng khác đã lên án vụ sa thải, nói rằng Bell đã “xác nhận một sự thật đáng buồn: Ngay cả sau tất cả những tiến bộ mà phụ nữ đã đạt được, họ tiếp tục phải đối phó với sự phân biệt giới tính và phân biệt tuổi tác tại nơi làm việc mỗi ngày.”

Trong tuyên bố ban đầu về bà LaFlamme, Bell Media cho biết quyết định của họ là do “thay đổi thói quen của người xem” mà không cho biết thêm chi tiết. Trong một tuyên bố sau đó, công ty cho biết CTV “rất tiếc vì cách truyền đạt tin tức về sự ra đi của cô ấy có thể đã để lại cho người xem ấn tượng sai lầm về cách CTV quan tâm đến Lisa.”

Trong tuyên bố đó, Wade Oosterman, tổng giám đốc công ty và Karine Moses, phó tổng giám đốc cấp cao, đã công bố sẽ có “một đánh giá độc lập của bên thứ ba về nội bộ ở nơi làm việc trong tòa soạn của chúng tôi”.

Các giám đốc điều hành cho biết họ “rất coi trọng các vấn đề liên quan đến bất kỳ sự phân biệt đối xử nào và cam kết tạo ra một môi trường làm việc an toàn, hòa nhập và tôn trọng cho tất cả nhân viên của chúng tôi, không có bất kỳ hành vi độc hại nào.”

Việc sa thải bà LaFlamme, người rất có thể là một trong những nhân viên được trả lương cao nhất của tòa soạn, theo sau hàng loạt sa thải nhân viên và cắt giảm ngân sách tại đài truyền hình CTV và những hoạt động tin tức địa phương trong bảy năm qua, đã xẩy ra bất chấp sự hỗ trợ của chính phủ đối với các có sở truyền thông. Như ở Hoa Kỳ, Internet và nhiều năm sụp đổ doanh thu quảng cáo đã khiến nhiều cơ sở truyền thông của Canada rơi vào tình trạng tài chính khó khăn rất nghiêm trọng. Giám đốc điều hành vừa được cho tạm nghỉ, Michael Melling, đã giám sát việc sa thải và cắt giảm gần đây tại CTV.

Bà LaFlamme phỏng vấn Thủ tướng Justin Trudeau tại trường quay CTV ở Toronto vào năm 2019.

Mặc dù một số người suy đoán rằng việc bà LaFlamme bị sa thải có liên quan đến cuộc khủng hoảng tài chính trong ngành báo chí, nhưng hầu hết những cuộc thảo luận đều tập trung vào một vấn đề có nguồn gốc sâu xa vượt xa ngành kỹ nghệ thông tin: phân biệt giới tính. Nhiều nhà báo và khán giả lưu ý rằng hai nhà báo kỳ cựu trước bà LaFlamme, một người ở CTV và một người ở một đài truyền hình lớn khác, đã nghỉ hưu ở tuổi 69 77, và cả hai đều có thể nói lời chào tạm biệt khán giả trên TV.

Sylvia Fuller, một chuyên gia xã hội học tại Đại học British Columbia, nghiên cứu về sự bất bình đẳng trong thị trường lao động, cho biết:

“Bối cảnh truyền thông rõ ràng là khá hỗn loạn trong những năm trước: Chúng ta đã chứng kiến khá nhiều vụ sa thải và thay thế người dẫn chương trình tin tức và cả nhóm đưa tin. Nhưng không ai ở tầm vóc đó, và không ai ở vị trí đó mà sự ra đi của họ không được quản lý một cách chặt chẽ.”

Sylvia Fuller

Amanda Watson, một chuyên gia xã hội học tại Đại học Simon Fraser, nghiên cứu về truyền thông, cho biết việc sa thải bà LaFlamme gây tiếng vang với nhiều người vì nó nói lên vấn đề kinh tế bấp bênh — nguy cơ mất việc mặc dù đã thành công đáng kể trong một sự nghiệp lâu dài — và vì giới tính và tuổi của của nhà báo nhiều kinh nghiệm. Bà nói,

“Phụ nữ hoảng sợ khi thấy điều đó và cũng tức giận, vì đó là nỗi sợ hãi mà tất cả chúng ta đều có. Nhiều phụ nữ, đang hỏi, ‘Chà, nếu điều này có thể xảy ra với bà ấy thì làm thế nào nó không thể xảy ra với tôi trong công việc thấp kém của tôi?’”

Amanda Watson

Bà LaFlamme được nhiều người khen ngợi khi ngừng nhuộm tóc vào năm 2020, một quyết định mà nhiều người cho là đáng khen khi đối phó với những tiêu chuẩn kép mà phụ nữ gặp phải khi xuất hiện ở nơi làm việc. Trong một chương trình đặc biệt cuối năm, bà LaFlamme nói rằng sau khi không thể đến gặp người nhuộm/chải tóc cho mình trong thời gian đại dịch, bà “cuối cùng đã nói: “Tại sao phải bận tâm? Tóc tôi đang bạc. Thành thật mà nói, nếu tôi biết việc giới nghiêm có thể thoải mái đến mức đó thì tôi đã làm như vậy từ lâu rồi.”

Tiến sĩ Fuller cho biết quyết định để tóc bạc là một cách báo hiệu rằng “bạn không cần phải đáp ứng những mong đợi của xã hội. Tuổi tác và kinh nghiệm của bạn nên được xem như một trọng lực, như một sức mạnh.”

Stacy Lee Kong, một nhà báo và bỉnh bút về văn hóa, viết bản tin hàng tuần, Friday Things, cho biết:

“Thật là phấn khởi khi thấy một người trong ngành liên quan đến hình ảnh quyết định thay đổi mái tóc của mình theo cách đó. Tôi biết điều đó nghe có vẻ hời hợt và nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng tóc của chúng tôi có rất nhiều thứ bị trói buộc và có rất nhiều thứ bị trói buộc vì màu tóc bạc.”

Stacy Lee Kong

Bà LaFlamme là người đứng đầu trong nghề của mình, đã phỏng vấn nhiều nguyên thủ quốc gia và đưa tin về những quốc gia đang xảy ra xung đột và các thành phố bị thiên tai, trong số đó có Iraq và Afghanistan sau ngày 11 tháng 9; New Orleans sau cơn bão Katrina và Haiti sau trận động đất năm 2010. Bà đã đưa tin về Thế vận hội, đám cưới hoàng gia và cái chết của những nhân vật lãnh đạo như Fidel Castro và Giáo hoàng John Paul II. Năm 2020, bà đã nhận giải thưởng thành tựu trọn đời.

Tiến sĩ Watson cho biết sự nghiệp của bà có thể được so sánh với Katie Couric, người phụ nữ đầu tiên đóng vai trò là người dẫn chương trình duy nhất của một chương trình tin tức buổi tối trên đại truyền hình lớn ở Hoa Kỳ.

Phần lớn bị lu mờ vì cuộc tranh cãi, CTV trong tháng này đã bổ nhiệm Omar Sachedina, một phóng viên quốc gia thay thế bà LaFlamme, một thông báo được nhiều người ca ngợi về những đặc điểm của riêng nó. Nhà báo Ahmar Khan của tờ Global News đã tweet:

“Một người đàn ông Hồi giáo dẫn chương trình thời sự quốc gia lớn nhất — đây là lịch sử. Nhưng, sự đa dạng không che lấp được lỗ hổng của việc ngược đãi.”

Ahmar Khan

© 2022 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net


Nguồn: ‘Not My Choice.’ A TV Anchor Is Ousted, and Viewers Ask: Was Sexism to Blame? | Alan Yuhas  | The New York times | August 30, 2022. Ian Austen ở Ottawa và Vjosa Isai ở Toronto đã đóng góp vào bản tin.