Ukraine khủng hoảng

Neil Macdonald (Trà Mi lược dịch)

powerTiền và sức mạnh cứng, là điều quan trọng nhất. Và nó là như thế. Các tay chơi lớn trên bàn cờ thế giới có chúng, và các tay chơi nhỏ chơi theo.

Pháp luật quốc tế hay tiền và sức mạnh cứng là tất cả?

Thủ tướng Do Thái và Tổng thống Mỹ (03/2014). Nguồn: http://blog.ifcj.org/
Thủ tướng Do Thái và Tổng thống Mỹ (03/2014). Nguồn: http://blog.ifcj.org/

Nghe Tổng thống Mỹ Barack Obama tuần này xác định tầm quan trọng của dư luận thế giới và tuân theo luật pháp quốc tế và tôn trọng chủ quyền và ở phía bên phải của lịch sử, người ta phải tự hỏi liệu ông đã không nghe tiếng thì thầm trong đầu, “Thật không đó? Nghiêm túc à nghen? Mình đang thực sự nói những thứ này sao?”

Đây là tổng tư lệnh một quân đội có một trại tù ngay trên đất Cuba, làm ngược lại những mong muốn rõ ràng của chính phủ Cuba, và thường xuyên bắn hỏa tiễn từ máy bay không người lái vào các nước khác, giết chết người qua đường vô tội.

Ông là một tổng thống đã ra lệnh không truy tố các cuộc tra tấn của CIA , và lãnh đạo một quốc gia đã xâm lăng các quốc gia khác bất cứ khi nào Mỹ muốn, bất kể thế giới nghĩ gì.

Xin mở cái ngoặc ở đây: tuyên bố của Vladimir Putin biện minh cho sự xâm lăng Ukraine — để bảo vệ “đồng bào” nói tiếng Nga tại đây từ một bạo lực tưởng tượng — sặc mùi chủ nghĩa bộ lạc.

Lý luận của Putin bản chất là chủ nghĩa dân tộc (thiểu số), nguyên nhân của quá nhiều tội ác trong suốt lịch sử loài người.

Để các động cơ đã tuyên bố sang một bên, những gì Putin đang làm thực sự không khác với những gì các cường quốc khác trên thế giới đã/đang làm: bảo vệ những gì họ cho là lợi ích quốc gia.

Và cho đến nay, Putin đã làm điều đó mà không gây đổ máu.

Hãy tưởng tượng, Washington sẽ làm gì nếu, ví dụ, dân Shia ở Bahrain, ngấm ngầm được Tehran hỗ trợ, tổ chức một cuộc nổi dậy thành công và bắt đầu đi vào quỹ đạo của Iran.

Hạm đội thứ năm của Mỹ có căn cứ tại Bahrain, cũng như Hạm đội Biển Đen của Nga là có căn cứ hải quân khổng lồ ở Crimea.

Đặt ra kịch bản là trả lời câu hỏi Mỹ sẽ phản ứng thế nào.

Cũng như vậy với tất cả các nước khác trong lãnh vực chính trị của nước Mỹ, Philippines, Nam Hàn, một số quốc gia vùng Vịnh Ba Tư. Hãy tưởng tượng nếu Nga đã cố gắng để trở lại Cuba bằng quân sự.

Trật tự của sự việc

Mọi việc đều có một trật tự của chúng; thế giới sẽ lâm vào tình trạng nguy hiểm nếu trật tự đó bị quấy rầy.

Và Ukraine, tệ hơn nữa, chính những người ở miền tây sẽ cho bạn biết — Ukraine đã nhiều thế kỷ nằm trong vùng ảnh hưởng của Nga.

Lình (Nga) có vũ tang nhưng  không mang phù hiệu tại Crimea. Nguồn: www.telegraph.co.uk
Lình (Nga) có vũ trang nhưng không mang phù hiệu tại Crimea, Ukraine. Nguồn: www.telegraph.co.uk

Crimea, khu vực của Ukraine hiện nay đang bi quân Nga chiếm đóng, là một phần của Liên bang Xô viết, và đã nhượng cho Ukraine vào năm 1954 để kỷ niệm 300 năm của một hiệp ước gắn liền phần lớn của Ukraine với nước Nga Sa Hoàng.

Đề nghị, như Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso đã làm trong tuần này, rằng Ukraine “đã chỉ ra rằng họ thuộc châu Âu, về mặt văn hóa, tình cảm mà còn về cả chính trị” chỉ là điều mơ tưởng, ngay cả khi một số người Ukraine muốn nó là sự thật.

Hơn nữa, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã đúng khi ông nói rằng nhiều nước đang lên án sự can thiệp của Putin đã tích cực tham gia trong việc khuyến khích Ukraine chống Nga để lật đổ một tổng thống và chính phủ dân cử — nhưng không được ưa chuộng.

Victoria Nuland, một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ [thứ trưởng Ngoại giao Mỹ đặc trách châu Âu], đã bị bắt quả tang phạm pháp một vài tuần trước, trò chuyện với một quan chức Mỹ về những nhân sự đối lập tại Ukraine nên và không nên cài đặt người nào.

Washington trả lời: Nga đúng là vô lương tâm khi nghe lén và rò rỉ lời bàn luận của Mỹ.

Những cú đập giận dữ

Ngẫu nhiên, một số nhóm đối lập ở Ukraine hiện nay đang có quyền lực trong tay là côn đồ, chống Do Thái, chống Nga, cực hữu.

Putin mô tả họ là những người theo chủ nghĩa dân tộc quá khích, còn là nhẹ. Người ta sẽ không biết đối lập ở Ukrain là ai nếu chỉ nghe các chính khách phương Tây.

Trong trường hợp của Obama, ngồi cạnh ông hôm thứ hai khi ông lên lớp về luật pháp quốc tế ở Phòng Bầu dục là đồng minh thân cận, Benjamin Netanyahu.

Thủ tướng Israel, vừa làm một cái bắt tay mạnh mẽ, kéo dài cho máy hình, lãnh đạo một quốc gia đang chiếm đóng quân sự ở Bờ Tây [West Bank], đã vi phạm “luật pháp quốc tế” mà Obama vừa yêu cầu Putin tuân theo.

Mỹ khẳng định rằng việc Israel chiếm đóng Bờ Tây chỉ có thể được giải quyết bằng thương lượng giữa hai bên liên hệ, và Mỹ kịch liệt phản đối trừng phạt Israel bằng các biện pháp hiện đang được dự tính dùng để chống lại Nga.

Thật dễ dàng để nói hoài nói mãi theo hướng này — Thủ tướng Anh, người đứng đầu một quốc gia đã giúp xâm lăng Iraq bằng một lý cớ giả dối, lên án lý do Putin dùng để tiến vào Crimea. Các cường quốc trong khối NATO đã giúp mang lại sự độc lập cho Kosovo Albanian nhưn lại phàn nàn về những khát vọng ly khai của người Ukraine nói tiếng Nga, v.v.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain nói rằng “chính sách ngoại giao yếu ớt” của Barack Obama là nguyên nhân của cuộc xâm lược Crimea của Nga. Tuy nhiên, ông nói thêm, một phản ứng quân sự không phải là giải pháp. Nguồn: Reuters.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain nói rằng “chính sách ngoại giao yếu ớt” của Barack Obama là nguyên nhân của cuộc xâm lược Crimea của Nga. Tuy nhiên, ông nói thêm, một phản ứng quân sự không phải là giải pháp. Nguồn: Reuters.

Nhưng đó là ngoại giao. Tuyên bố và hành động đậm màu đạo đức giả dệt thành bản chất của chính nó.

Đáng để ý là một hiệp ước bất thành văn của giới truyền thông phương Tây để cùng đưa tin không phê phán những sự kiện đó.

Khi Obama tuyên bố, bầy đàn phóng viên tham dự họp báo vội vã đưa tin lời phát biểu của Obama theo giá trị bề ngoài của nó.

Tương tự như vậy, báo chí phương Tây nghiêm túc đưa tin về mối đe dọa vô lý của Nga nhằm kết thúc vai trò của đồng đô la Mỹ như là đồng tiền dự trữ của thế giới, làm như chủ nợ của Nga sẽ bắt đầu chấp nhận đồng rúp ở bất cứ tỷ giá nào Putin chỉ định.

Trên truyền hình và trên báo giấy, chúng ta liên tục nghe nói đến chuyện trừng phạt kinh tế chống lại nước Nga — nếu có, sẽ kích hoạt một cuộc khủng hoảng thương mại cho các nền kinh tế châu Âu.

Một số người phân tích truyền thông khác đồng ý với bất bình, tức giận của phe diều hâu trong chính sách đối ngoại của Mỹ, những người dường như nghĩ rằng Obama nên cứng rắn hơn nhiều hơn với Putin, mặc dù họ không có đề nghị cụ thể. (Thượng nghị sĩ John McCain nản chí đã yêu cầu những người Nga giàu có bị cấm cửa ở Las Vegas.)

Sự dàn xếp không công bố giữa giới truyền thông và chính phủ là điều dễ hiểu, tôi nghĩ thế.

Chúng ta ít nhất phải giả vờ là có luật pháp quốc tế, có sự công bằng và những quy tắc cơ bản, bởi vì nó bảo đảm với chúng ta rằng chúng ta đang sống trong một thế giới không bị cai trị bằng sức mạnh.

Nhưng tất cả đó là chỉ là vô nghĩa như bài thơ Jabberwocky của  Lewis Carroll

Tiền và sức mạnh cứng, là điều quan trọng nhất. Và nó là như thế. Các tay chơi lớn trên bàn cờ thế giới có chúng, và các tay chơi nhỏ chơi theo. Nếu chúng ta cần rượu gây mê để tự ảo tưởng hầu đối phó với thực tế thì mời các bạn nâng ly.

© 2014 DCVOnline


Nguồn: ANALYSIS | The Ukraine crisis through the whimsy of international law, By Neil Macdonald, CBC News 05 tháng 3 2014