Tại sao chúng ta cần so sánh tỷ lệ chết giữa người chích ngừa và người không chích ngừa
DCVOnline (Our World Data)
Trong đại dịch, bạn đọc có thể thấy các tựa đề như “Một nửa số người chết vì virus đã được chích ngừa”.
Rất sai lầm nếu đưa ra bất kỳ kết luận nào về việc liệu thuốc chích ngừa có bảo vệ được người không nhiễm virus dựa trên tựa đề này. Tựa đề đó không cung cấp đủ thông tin để có thể đưa ra bất kỳ kết luận nào.
Hãy suy nghĩ bằng một ví dụ để hiểu điều này.
Hãy tưởng tượng chúng ta đang sống ở một nơi có dân số 60 người.
Và chúng ta biết rằng 10 người đã chết. Và chúng ta biết rằng 50% đã được chích ngừa.
Tờ báo có thể đăng tiêu đề “Một nửa số người chết vì virus đã được chích ngừa”. Nhưng tựa đề này không cho chúng ta biết bất cứ điều gì về việc liệu thuốc chích ngừa có bảo vệ con người hay không.
Để có thể kết luận bất cứ điều gì, chúng ta cũng cần biết về những người không chết: bao nhiêu người trong dân số này đã được chích ngừa? Và có bao nhiêu người chưa được chích ngừa?
Bây giờ chúng tôi có tất cả thông tin chúng tôi cần và có thể tính toán tỷ lệ chết:
- trong số 10 người chưa chích ngừa thì có 5 người chết → tỷ lệ chết ở những người chưa chích ngừa là 50%
- trong số 50 người được chích ngừa thì có 5 người chết → tỷ lệ chết của những người được chích ngừa là 10%
Do đó, chúng ta thấy rằng tỷ lệ chết của những người được chích ngừa thấp hơn 5 lần so với những người không được chích ngừa.
Trong ví dụ này, chúng ta đã sử dụng các con số giả thử để đơn giản hóa việc tính toán tỷ lệ chết. Nhưng logic tương tự cũng được áp dụng trong đại dịch COVID-19 hiện nay. So sánh các số tuyệt đối, như một số tiêu đề, đang mắc phải một sai lầm mà trong thống kê gọi là ‘ngụy biện tỷ lệ căn bản’: nó bỏ qua thực tế là một nhóm lớn hơn nhiều so với nhóm kia. Điều quan trọng là phải tránh sai lầm này, đặc biệt là hiện nay, khi ở ngày càng nhiều quốc gia, số người được chích ngừa COVID-19 lớn hơn nhiều so với số người không được chích ngừa (xem dữ liệu chích ngừa của chúng tôi).
Ví dụ này minh họa cách suy nghĩ về những thống kê này trong một trường hợp giả định. Dưới đây, bạn đọc có thể thấy dữ liệu thực về tình hình của đại dịch COVID-19 hiện nay.
Dữ liệu về tỷ lệ chết do COVID-19 theo tình trạng chích ngừa
Ở đây, chúng tôi, Ouur World Data, tập hợp dữ liệu chết chính thức theo tình trạng chích ngừa do Hoa Kỳ, Anh, Thụy Sĩ và Chile công bố. Các biểu đồ này được cập nhật hàng tuần, nếu nguồn chính thức đã công bố dữ liệu mới.
Thụy sĩ
Thụy Sĩ đã chích ngừa đầy đủ cho 66,8% dân số, đa số bằng thuốc chích ngừa mRNA do Pfizer và Moderna sản xuất. Dữ liệu chết theo tình trạng chích ngừa được Văn phòng Y tế Công cộng Liên bang (phạm vi dữ liệu cũng bao gồm Liechtenstein) công bố.
Biểu đồ này trình bày tỷ lệ chết do COVID-19 ở những người không được chích ngừa và ở những người đã được chích ngừa đầy đủ.
Bạn đọc có thể nhấp vào nút “Thay đổi nhóm tuổi” ở góc trên bên trái để khám phá dữ liệu cho một nhóm tuổi cụ thể.
Tỷ lệ chết của nhóm “Mọi lứa tuổi” được World in Data chuẩn hóa theo độ tuổi, sử dụng ước tính theo tuổi từ bản sửa đổi năm 2019 của Triển vọng Dân số Thế giới của Liên hợp quốc cho Thụy Sĩ. Tỷ suất cho các nhóm tuổi cụ thể được tính là tỷ số thô số người chết.
Thụy Sĩ: Tỷ lệ chết hàng tuần COVID-19 theo tình trạng chích ngừa, Mọi lứa tuổi | Tỷ lệ chết được tính bằng số người chết trong mỗi nhóm, chia cho tổng số người trong nhóm này. Con số này được đưa ra trên 100.000 người.
Chile
Chile đã chích ngừa đầy đủ cho 86% dân số, hầu hết bằng thuốc chích ngừa Sinovac. Số liệu chết theo tình trạng chích ngừa do Bộ Y tế công bố.
Biểu đồ này trình bày tỷ lệ chết do COVID-19 ở những người không được chích ngừa đầy đủ, ở những người được chích ngừa đầy đủ và ở những người đã được tiêm thêm một liều bổ túc.
Bạn đọc có thể nhấp vào nút “Thay đổi nhóm tuổi” ở góc trên bên trái để khám phá dữ liệu cho một nhóm tuổi cụ thể.
Tỷ lệ chết của nhóm “Mọi lứa tuổi” được World in Data chuẩn hóa theo độ tuổi, sử dụng ước tính theo tuổi từ bản sửa đổi năm 2019 của Triển vọng Dân số Thế giới của Liên hợp quốc cho Thụy Sĩ. Tỷ suất cho các nhóm tuổi cụ thể được tính là tỷ số thô số người chết.
Chile: Tỷ lệ chết hàng tuần COVID-19 theo tình trạng chích ngừa, Mọi lứa tuổi |Tỷ lệ chết được tính bằng số người chết trong mỗi nhóm, chia cho tổng số người trong nhóm này. Con số này được đưa ra trên 100.000 người.
Hoa Kỳ
Hoa Kỳ đã chích ngừa đầy đủ cho 61,5% dân số, phần lớn bằng thuốc chích ngừa mRNA do Pfizer và Moderna sản xuất. Dữ liệu chết theo tình trạng chích ngừa được CDC Hoa Kỳ công bố.
Biểu đồ này trình bày tỷ lệ chết do COVID-19 ở những người không được chích ngừa và ở những người đã được chích ngừa đầy đủ.
Bạn đọc có thể nhấp vào nút “Thay đổi nhóm tuổi” ở góc trên bên trái để khám phá dữ liệu cho một nhóm tuổi cụ thể.
Tỷ lệ chết của nhóm “Mọi lứa tuổi” được CDC Hoa Kỳ chuẩn hóa theo độ tuổi sử dụng dân số tiêu chuẩn của Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2000. Tỷ suất cho các nhóm tuổi cụ thể được tính là tỷ số thô số người chết.
Hoa Kỳ: Tỷ lệ chết hàng tuần COVID-19 theo tình trạng chích ngừa, Mọi lứa tuổi | Tỷ lệ chết được tính bằng số người chết trong mỗi nhóm, chia cho tổng số người trong nhóm này. Con số này được đưa ra trên 100.000 người.
Nước Anh
Nước Anh đã chích ngừa đầy đủ cho 70,4% dân số, hầu hết bằng thuốc chích ngừa do AstraZeneca và Pfizer sản xuất. Dữ liệu chết theo tình trạng chích ngừa do Văn phòng Thống kê Quốc gia công bố.
Biểu đồ này trình bày tỷ lệ chết do COVID-19 ở những người không được chích ngừa và ở những người đã được chích ngừa đầy đủ.
Bạn đọc có thể nhấp vào nút “Thay đổi nhóm tuổi” ở góc trên bên trái để khám phá dữ liệu cho một nhóm tuổi cụ thể.
Tất cả các tỷ lệ chết đều được ONS chuẩn hóa theo độ tuổi trên 100.000 người-năm, sử dụng Dân số chuẩn Châu Âu năm 2013 với các nhóm tuổi năm tuổi từ những người từ 10 tuổi trở lên. “Số năm-người” tính đến cả số người và lượng thời gian ở mỗi trạng thái chích ngừa.
Anh: Tỷ lệ chết hàng tuần COVID-19 theo tình trạng chích ngừa, Mọi lứa tuổi | Tỷ lệ chết được tính bằng số người chết trong mỗi nhóm, chia cho tổng số người trong nhóm này. Con số này được đưa ra trên 100.000 người.
Nguồn theo từng quốc gia
Chúng tôi đã tổng hợp ở đây danh sách các liên kết đến các tập dữ liệu tương tự cho nhiều quốc gia khác. Nếu bạn đọc biết về nguồn dữ liệu tách biệt chính thức không được liệt kê ở đây, vui lòng gửi tin nhắn cho chúng tôi bằng cách sử dụng nút “Góp ý” trên trang này.
Nhóm của chúng tôi tại Our World in Data hiện không có đủ tài nguyên để tập hợp dữ liệu này thành một tập dữ liệu toàn cầu chung. Nếu những người khác muốn làm như vậy, một tập dữ liệu toàn cầu lý tưởng sẽ tập hợp những dữ liệu này lại với nhau thành một định dạng chung, đảm bảo hài hòa dữ liệu về phương pháp luận và mẫu số (ví dụ: trên 100.000 người) và sẽ bao gồm một tài liệu đầy đủ về các nguồn được sử dụng. Đây sẽ là một đóng góp lớn cho sự hiểu biết của công chúng về đại dịch.
© 2021 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Why we need to compare the rates of death between vaccinated and unvaccinated | Our World in Data | Dec 18, 2021.