Câu chuyện về hai chuyến đi của Trudeau và Trump Jr. đến Ấn Độ

Ashish Malhotra | Trà Mi

Những mẩu chuyện tương phản xung quanh hai du khách cao cấp đến Ấn Độ cho thấy rõ hơn về những ưu tiên của nền dân chủ lớn nhất trên thế giới nằm ở đâu.

Thủ tướng Justin Trudeau cuối cùng cũng đã gặp người đồng nhiệm Ấn Độ Narendra Modi vào thứ Sáu khi chuyến đi kéo dài một tuần của ông tới Ấn Độ sắp kết thúc. Và mặc dù hai nhà lãnh đạo ôm nhau, và cũng không thể đảo ngược nhận thức về một chuyến đi bị chi phối vì những lời đồn thổi về việc chính quyền Ấn Độ được coi là đã “làm mất mặt” Trudeau vì những cáo buộc chính phủ của ông liên quan tới phong trào ly khai của người Sikh.

Modi nổi tiếng là người thường đích thân ra đón và tweet chào giới lãnh đạo thế giới khi họ đến Ấn Độ. Nhưng khi Trudeau đến hồi cuối tuần trước, Moddi không có mặt và cũng không gởi tin nhắn. Và phần lớn trong những chuyến đi sau đó, Thủ tướng Canada và gia đình ông như là du khách đi chụp ảnh và không có những viên chức cao cấp Ấn Độ nào bên cạnh. Những cuộc tranh cãi xẩy ra khắp nơi, gồm cả việc Jaspal Atwal, một công dân Canada đã bị kết án vì đã định mưu sát một chính khách Ấn Độ vào những năm 1980, đã có mặt trong danh sách khách mời ăn tối do Cao ủy Canada ở New Delhi tổ chức.

Báo giới Ấn Độ cũng chẳng tốt lành gì đối với Trudeau, nhiều người chỉ trích chính trị của ông và ca ngợi những gì đã được xem như lập trường cứng rắn của Modi. Một nhà báo nổi tiếng viết trong một bài cho tờ Washington Post viết, “Chuyến đi Ấn Độ của Trudeau là một thảm hoạ hoàn toàn – và ông tự chuốc vào thân. Phải đánh giá cao sự cương quyết của chính phủ Modi. Một người khác cho hay, “Khối cử tri ủng hộ Trudeau đã hủy hoại mối quan hệ giữa Canada ở Ấn Độ,” ý nói chính sách của Trudeau nhằm thỏa mãn ý muốn của một số dân Sikh của Canada.

Tuy nhiên, phản ứng lạnh lùng của Ấn Độ đối với Trudeau đặc biệt thú vị khi so sánh với sự chào đón nồng nhiệt hơn đối với một khách du lịch Bắc Mỹ khác trong tuần này. Donald Trump Jr., con trai của Tổng thống Hoa Kỳ, cũng đang trên đường đi vòng quanh Ấn Độ quảng cáo một loạt các tòa nhà đắt tiền mang thương hiệu Trump, trong khi cũng lên kế hoạch đưa ra một bài phát biểu về chính sách đối ngoại trong một cuộc hội nghị kinh doanh – phần lớn được hân hoan đón nhận. Một số trong giới quan sát tự hỏi liệu hai cách đối xử với Trump Jr. và với Trudeau có phải là những tín hiệu mà nền dân chủ lớn nhất thế giới muốn gửi đến mọi người cho biết ưu tiên của nó nằm ở đâu.

Manu Bhagavan, một chuyên gia về Ấn độ hiện đại, giảng dạy ở Hunter College tại Đại học City University ở New York nói,

“Có một tác động thú vị khi nhìn vào hai cuộc viếng thăm chồng chéo nhau, một bên, con trai của Tổng thống được chào đónm được sự chú ý và những bài báo tích cực, một bên là Thủ tướng của Canada được đối xử ngược lại.”

“Biết rằng một người đang cố gắng bán tài sản cá nhân, sang trọng, trong khi đưa ra những cuộc phỏng vấn về chủ nghĩa phương đông tầm thường, và người kia đang cố gắng quảng bá thiện chí toàn cầu và các quan hệ quốc tế tốt hơn dựa trên chủ nghĩa đa nguyên, thì điều này thật đáng lo ngại.”

Thật vậy, con trai của Tổng thống Mỹ đã cho những khách hàng tương lai một cơ hội để gặp ông ta để “trò chuyện và ăn tối”, một chương trình quảng cáo đã bị chỉ trích là bán quyền có quan hệ với con trai của Tổng thống Mỹ ở nước ngoài. Những quan tâm về đạo đức khác đã được nêu lên về bài diễn văn về chính sách đối ngoại mà ông dự định đưa ra, và ông đã bị sửng cồ trước đó trong chuyến đi khi ông nói rằng ở Ấn Độ, “bạn có thể thấy những người nghèo nhất trong số người nghèo và vẫn có một nụ cười trên môi.”

Tuy nhiên, phần lớn những lời chỉ trích đó là của những tổ chức giám sát và giới truyền thông Hoa Kỳ – chứ không phải từ các cơ sở chính trị và phương tiện truyền thông của Ấn Độ, vốn đã đưa những câu hỏi cò mồi cho Trump Jr. Các tờ báo lớn in cả trang quảng cáo cho Tổ chức Trump và các đối tác địa phương của họ trên các trang nhất của họ trước chuyến đi.

Trump Jr. cũng sánh vai với tầng lớp ưu tú của Ấn Độ, gồm cả Chủ tịch của tờ Hindustan Times, một tờ báo đã đăng đầy trang quảng cáo, trước chuyến đi của ông Trump Jr. Và mặc dù bài phát biểu của ông đã được hủy bỏ đột ngột vài giờ trước khi hội nghị kinh doanh hôm thứ Sáu, Trump Jr. vẫn tham gia sự kiện bằng một buổi “nói chuyện bên lò sưởi” – và theo sau đó, trên sân khấu, là một bài phát biểu từ chính Modi.

Trump Jr. không quên sự chào đón nồng nhiệt mà ông đã nhận được, và nói đùa, “Tôi là người đầu tiên trong lịch sử Ấn Độ nói rằng tôi yêu giới truyền thông Ấn Độ. Họ rất nhẹ nhàng và dễ chịu,” cùng lúc chỉ trích báo chí Mỹ, và thu hút tiếng cười với tiếng vỗ tay của khán giả. “Bởi vì dù hung hăng và tàn bạo, ít nhất là họ đã công bằng.”

Sự hoan hỉ của Ấn Độ đối với Donald Trump Jr. rõ ràng khác hẳn với ứng xử của họ đối với Trudeau, theo quan điểm của Bhagavan, và người có thể được coi là một đối tác tự nhiên hơn với nền dân chủ lớn nhất thế giới – một quốc gia được thành lập theo một hiến pháp tự do.

Nhưng đối với một số người, sự nịnh hót đối với một thành viên của gia đình Trump phù hợp với những chính sách chính trị hiện tại của Ấn Độ dưới thời Modi hơn; Modi đang phải đương đầu với cả hai phía, một bên là một chính đảng cánh hữu và một chính phủ có khuynh hướng theo chủ nghĩa quốc gia–Hindu. Giới phê bình đã so sánh giữa Modi và Trump, xếp họ vào lớp các thành viên của một làn sóng toàn cầu của các nhà lãnh đạo mạnh và hẹp hòi trên thế giới. Và nhiều người nhận thấy cuộc bầu cử của Modi vào năm 2014 đã làm dấy lên những yếu tố dẫn tới sự không khoan dung và bạo lực tôn giáo trong xã hội Ấn Độ. Jas Oberoi, một người bình luận ở Canada, và viết cho trang Newslaundry của Ấn Độ nói,

“Thông điệp mà Trudeau gửi đi khi đi bất cứ đâu và bất kỳ trong buổi nói chuyện nào không trùng khớp với thông điệp của chính phủ Ấn Độ hiện nay.”

“Tất nhiên, nếu giữ đúng với phong cách của họ và họ muốn thực sự là nền dân chủ lớn nhất, họ sẽ đối xử tốt hơn với Justin Trudeau. Nhưng có vẻ như ngay bây giờ sự phân phối chính trị không phù hợp với điều đó, mà thay vào đó là cái gì đó thực sự phù hợp với phong cách và hào quang của Trump.”

Nhưng không phải ai cũng đồng ý với phân tích đó, đặc biệt là ở Ấn Độ. Trên thực tế, điều bất thường về những phiền toái đối với Trudeau ở Ấn Độ là nó đã đến từ cả hai phe chính trị tả hữu của Ấn Độ. Các chính khách của đảng cầm quyền Bharatiya Janata và đảng Quốc hội của phe đối lập đã đoàn kết với nhau về vấn đề này, và nhiều nhà báo và nhà bình luận đã ủng hộ Modi và đã chỉ trích Trudeau được coi là những nhà báo tự do và thường xuyên phản đối chính phủ.

Đối với họ, vấn đề không phải là về các ý thức hệ của Trudeau và Trump – đó là vì những ký ức về bạo lực đi cùng đỉnh cao của phong trào ly khai Sikh gọi là phong trào Khalistani trong những năm 1980. Phong trào này ước tính đã làm thiệt mạng hàng chục ngàn người – và mặc dù chính phủ Canada bị cáo buộc là có liên quan đến phong trào này, nhiều người Ấn Độ lo ngại rằng vẫn còn nhiều người ở Canada ngày nay vẫn còn hoạt động. Sơ xuất về vụ Atwal xuất hiện chung trong danh sách khách mới của Canada chỉ đổ thêm dầu vào lửa.

Shivam Vij, một nhà báo và nhà bình luận nổi tiếng, nói,

“Bạn phải hiểu vấn đề chủ nghĩa cực đoan lớn ở mức độ nào. Nó giống như Punjab và Delhi thấy giống như Kashmir. Trong những năm hỗn loạn Khalistan, ai cũng lo ngại bom có thẻ nổ ở Delhi bất cứ lúc nào.”

Mặc dù Vij thừa nhận phong trào Khalistan không còn hoạt động mạnh nữa, nhưng ông không cảm thấy mối quan tâm về phong trào đang tăng trở lại bằng liên kết ở nước ngoài đang bị thổi phồng.

“Không ai muốn thấy Khalistan ở Ấn Độ Punjab bây giờ, nhưng những mẩu than âm ỉ của chủ nghĩa cực đoan Sikh có thể vẫn ở đó, và do đó nó là một vấn đề nhạy cảm … chúng tôi không thể đủ khả năng để nó xẩy ra thêm một lần nữa.”

Bhagavan cũng công nhận cần thiết phải phản đối bất cứ điều gì có thể gây ra bạo lực hoặc kích động ở đất nước này dưới danh nghĩa Khalistan, và chính phủ Canada đã lỡ bước trong chuyến đi này. Nhưng ông vẫn thấy thực tế Trump Jr. nhận được sự tiếp đón nồng hậu hơn Trudeau đáng chú ý, đặc biệt là trong bối cảnh những diễn biến đã diễn ra ở Mỹ kể từ khi ông Trump lên cầm quyền.

“Thật ngạc nhiên, chắc chắn rằng thương hiệu Trump vẫn giữ được giá trị như vậy ở Ấn Độ, dù nhiều sự kiện đã xẩy ra trong năm qua,” Bhagavan nói khi nhắc tới những khó khăn tiềm ẩn với chương trình chiếu khán H1-B, và việc bắn chết hai người đàn ông Ấn Độ ở Kansas hồi tháng 2 năm ngoái , và báo cáo rằng Trump nhái giọng của Modi tại những cuộc họp.

“Đây là những dấu hiệu cho thấy thái độ thiếu tôn trọng đối với một quốc gia và giới lãnh đạo của nó … dù có mối đe dọa đối với người nhập cư nói chung và người nhập cư Ấn Độ, có nhiều mối đe dọa sắp xảy ra đối với những lợi ích của Ấn Độ từ Mỹ hơn là từ Canada.”

Tuy nhiên, Vij lại ít ngạc nhiên hơn về kết quả của hai chuyến đi như đã thấy và coi thường ý tưởng về một liên minh ý thức hệ giữa những người lãnh đạo cánh hữu. Ông nói,

“Obama không phải là cánh hữu, và Modi vẫn ôm anh ta đến năm triệu lần. Vì vậy, nó chỉ là Ấn Độ cần Hoa Kỳ. Ấn Độ và Hoa Kỳ đang ngày càng gần nhau hàng năm, hàng tháng.

“Tôi cho rằng ngay cả khi chúng ta có một chính phủ của đảng Quốc hội thì họ cũng sẽ nịnh Donald Trump Jr. nhiều như vậy thôi.”

© 2018 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net

Nguồn: In Trudeau and Trump Jr.’s visits to India, a tale of two trips. Ashish Malhotra. MacLeam’s. February 24, 2018. Tác giả là một nhà báo có trụ sở tại New Delhi, Ấn Độ.