Nhận xét của Trump có thể cản trở việc dẫn độ CFO của Huawei từ Canada về Mỹ

Leyland Cecco | DCVOnline

Đại sứ Canada tại Trung Quốc cho biết, Mạnh Vãn Chu đã có ‘lý lẽ tốt cho bà ấy’, một phần vì những phát biểu của ông Trump.

Giám đốc tài chính của Huawei, bà Wan Wanzhou đến một văn phòng tạm tha với một nhân viên bảo vệ ở Vancouver, British Columbia, vào ngày 12 tháng 12 năm 2018. Nguồn ảnh: Darryl Dyck / AP

Theo nhà ngoại giao hàng đầu Canada tại Bắc Kinh. Thì nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm dẫn độ một giám đốc trong ban điều hành của công ty viễn thông Trung Quốc từ Canada có thể bị cản trở vì những nhận xét của Donald Trump về vụ dẫn độ.

Giám đốc tài chính của Huawei, bà Meng Wanzhou, đã bị giới tư pháp Canada bắt giữ theo yêu cầu của Hoa Kỳ vào ngày 1 tháng 12 tại Vancouver, vì cáo buộc đã vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Bà Mạnh Vãn Chu hiện đang bị quản thúc tại gia và bộ tư pháp Hoa Kỳ phải đến ngày 30 tháng 1 để chính thức nộp đơn yêu cầu dẫn độ.

Đại sứ Trung Quốc, cáo buộc Canada đối xử như như ‘người da trắng siêu việt’ trong vụ bắt giữ Giám đốc Tài chánh của Huawei.

Vụ việc đã vô tình khiến Canada xung đột trực tiếp với Trung Quốc, nhưng chính phủ Justin Trudeau, dường như hiện đang áp dụng một chiến lược mới để giảm bớt căng thẳng giữa hai nước.

Trong các tuyên bố gửi cho truyền thông tiếng Trung Quốc ở Canada, đại sứ John McCallum nói rằng bà Mạnh “có một số lập luận mạnh có thể trình bầy trước một thẩm phán”, và nêu ra những lập luận có thể làm suy yếu cố gắng của Mỹ nhằm dẫn độ bà ấy.

Trong hơn một tháng, Canada đã phải đối phó với sự trả thù của Trung Quốc, gồm cả việc giam giữ và hành hạ hai công dân Canada và đóng băng quan hệ giữa hai nước.

Nhà chức trách Canada đã nhiều lần nhấn mạnh rằng trường hợp Mạnh, người đang bị quản thúc tại Vancouver, phải không bị ảnh hưởng của những can thiệp về mặt chính trị.

Nhưng những bình luận của đại sứ McCallum, dường như vừa cho thấy ra một chiến lược mới. Hôm thứ Tư, thủ tướng Justin Trudeau, nói rằng Canada đã “cam kết tuân thủ theo pháp trị” và từ chối bình luận về những nhận xét của McCallum.

Gordon Houlden, người đứng đầu Viện Trung Quốc của Đại học Alberta nói, “Thật là lạ thường khi McCallum tuyên bố những điều đó. Chúng tôi biết rằng ông đã họp với nội các, thủ tướng và đại diện ở Quốc hội. Ông ấy cập nhật với hiejn tình là một người có đủ kinh nghiệm … Đây không phải là việc ngãu nhiên. Qua đó, ông ấy muốn đưa ra một thông điệp.”

Trong phát biểu của mình, McCallum đã cho thấy những bình luận của Trump trước đây là bằng chứng có sự can thiệp về mặt chính trị. Vào tháng 12, Trump đề nghị ông sẽ sẵn sàng dùng trường hợp đang chờ xử lý của bà Mạnh như một chiến thuật đàm phán trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc; Trump nói rằng ông sẽ “can thiệp nếu tôi nghĩ đóa là điều đó là cần thiết”.

Tuyên bố của Trump hồi thángg 12 khiến Canada phải lên tiềng để bảo vệ sự toàn vẹn của hệ thống tư pháp của mình. Đó cũng không phải là lần đầu tiên những phát ngôn tùy tiện của Tổng thống Mỹ đã trở thành một trở ngại cho việc thi hành các chính sách của chính quyền của ông.

Những nhận xét trước đây của ông Trump về vụ sa thải cựu giám đốc FBI James Comey và những người nhập cư Hồi giáo đã tạo ra những cơn đau đầu về pháp lý và chính trị cho chính phủ Mỹ.

Sau khi bộ tư pháp Hoa Kỳ nộp đơn yêu cầu dẫn độ chính thức bà Mạnh Vãn Chu, vụ án của bà sẽ được một thẩm phán ở British Columbia xét xử. Yêu cầu dẫn độ phải được sự chấp thuận của Tổng Chưởng Lý Canada (một vai trò khác của Bộ trưởn bộ Tư Pháp).

Michael Byers, giáo sư khoa học chính trị tại đại học UBC qua email gởi cho The Guardian viết,

“Thật bất thường và không thích hợp với một viên chức cao cấp — và trong trường hợp này là một cựu bộ trưởng — bày tỏ quan điểm trước công chúng về giá trị tương đối của các lập luận trong một vụ án dẫn độ. Thẩm phán sẽ đọc về những lời bình luận này và phải làm việc nhiều hơn để giữ tính khách quan, và điều đó là không công bằng cho cả thẩm phán và bị cáo.”

Nhiềucựu đại sứ tại Trung Quốc kêu gọi ông Tập Cận Bình trả tự do cho hai người Canada bị giam giữ.

McCallum cũng đã đề cập đến việc vi phạm các biện pháp trừng phạt Iran trong nhận xét công khai của ông,

“Canada không ký vào lệnh trừng phạt Iran. Vì vậy, tôi nghĩ rằng bà ấy có một số lập luận mạnh có thể trình bầy với thẩm phán.”

Tuy nhiên, các công tố viên Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rằng không phải vì những vi phạm các biện pháp trừng phạt Iran của Huawei, mà là vì sự gian lận đáng ngờ đã thúc đẩy Mỹ yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu.

Houlden nói nhận xét của McCallum, có thể là một cách làm giảm bớt căng thẳng. Gọi những tuyên bố của McCallum là “quả bóng thăm dò”, ông nói,

“Tôi nghĩ rằng có thể có một chút lo ngại có lẽ ở Canada, của người Canada, rằng người Mỹ đã sẵn sàng chiến đấu với Trung Quốc đến người Canada sau cùng.”

Nhưng các nhận xét của McCallum cũng có thể sẽ cung cấp vũ khí cho đội ngũ pháp lý của bà Mạnh,