Chuyện Hạm trưởng Brett Crozier
Trần Giao Thủy
Khi nào mới hết giới nghiêm? Khi nào con người mới qua cơn bấn loạn, thôi ứng xử và suy nghĩ quàng xiên?
Ngày 2 tháng 4, quyền Bộ trưởng Hải Quân Mỹ Thomas Modly đột ngột giải nhiệm Hạm trưởng Brett Crozier khỏi vai trò chỉ huy Hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt (CVN 71). Đây là một chiến hạm lớn và có hỏa lực mạnh của hạm đội Hoa kỳ ở Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Hạm trưởng Crozier, 50 tuổi, xuất thân là một sĩ quan lái phản lực cơ Hải quân 2 năm sau khi tốt nghiệp trường sĩ quan Hải quân Mỹ (1992); ông tốt nghiệp Thạc sĩ khoa Nghiên cứu An ninh và Chiến lược Quốc gia (2007) và trường Vũ khí Hạch tâm (2014). Trước CVN 71 Crozier là Hạm trưởng (2017) tàu đổ bộ Blue Ridge (LCC-19). Blue Ridge là tàu chỉ huy Đệ thất Hạm đội ở Ấn Độ-Thái Bình Dương, có mặt trong chiến dịch Frequent Wind di tản những người Mỹ sau cùng vào một số nhân viên ra khỏi Việt Nam cuối tháng 4, 1975.
Lý do Hạm trưởng Crozier bị giải nhiệm đột ngột và chưa qua một cuộc điều tra nào, theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Mark Esper, không phải là chuyện chưa xảy ra, vì ông bị quyền Bộ trưởng Hải quân bất tín nhiệm.
Báo giới Mỹ đồng loạt đưa tin về Hạm trưởng Crozier nhưng dùng thuật ngữ “fired”, nghĩa thường là ông Hạm trưởng “bị đuổi”. Tuy nhiên giới hữu trách Hải quân Mỹ nói rõ là ông chỉ bị giải nhiệm (“relieved”) khỏi vai trò chỉ huy HKMH Theodore Roosevelt (TR) và vẫn mang cấp bậc hạm trưởng (O6) của Hải quân Hoa Kỳ, nghĩa là Crozier không bị cho giải ngũ hay giáng cấp.
Có hai quan điểm ngoài giới Hải quân Hoa Kỳ, quần chúng, chính khách. Một bênh vực Hạm trưởng Crozier, bên kia vội vàng lên án ông và đồng ý với việc ông bị giải nhiệm.
Những chính khách đồng ý với Thomas Modly có cả Bộ trưởng Quốc phòng và Tổng thống Mỹ.
Quần chúng, có cả những người đã viết luôn cả cáo trạng luận tội hạm trưởng Crozier dù ngay cả Bộ trưởng Quốc phòng của Mỹ mới cho báo giới biết hôm 3 tháng 4 là “sẽ có cuộc điều tra” sự vụ.
Một cáo trạng luận tội viết hạm trưởng Crozier đã:
- Cho thủy thủ lên bờ chơi bời ở Việt Nam khi đang có dịch COVID-19;
- Viết lá thừ dài 5 trang gửi cho media nói hết chuyện của riêng quân đội.
- Vi phạm quân lệnh: không sử dụng hệ thống truyền thông mã hóa của bộ Quốc phòng Mỹ (khi liên lạc với thượng cấp).
Bản cáo trạng trên đây có một số vấn đề rất cơ bản.
Thứ nhất, nói “thư dài 5 trang” là hùa theo tuyên bố cẩu thả của Tổng thống Donald Trump vì chính họ và Tổng thống Mỹ cũng chưa hề đọc công văn của Hạm trưởng Crozier gửi cho thượng cấp. Sự thực đây là một văn bản dài 3 ¼ trang.
Thứ hai, “vi phạm quân lệnh” vì không dùng hệ thống liên lạc của bộ quốc phòng; chỉ có cuộc điều tra của Hải quân và cuộc điều trần của lãnh đạo Hải quân tại Quốc hội mói có soi sáng sự vụ để đánh giá, và có thể cáo buộc và kết án hạm trưởng Crozier hay không. Tất cả những tuyên bố ông hạm trưởng “vi phạm” hiện nay chỉ là thái độ cầm đèn chạy trước ô tô.
Thứ ba, “cho thủy thủ lên bờ … ở Việt Nam” khi đang có dịch”.
Đây là một cáo buộc khá khôi hài của giới quần chúng chỉ đọc tít báo nhưng thích làm quan tòa. Không cần phải ở trong bộ chỉ huy của Hạm đội ở Ấn Độ-Thái Bình dương, với hiểu biết thường thức ai cũng có thể biết HKMH TR ghé hải cảng Việt Nam là một chuyến thăm để cổ xúy tình hữu nghị Mỹ-Việt, đánh dấu 25 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Nếu thủy thủ đoàn không đổ bộ giao tiếp với dân chúng địa phương thì đã không đến Việt Nam.
15 ngày sau khi rời Việt Nam, 24/3, 3 thủy thủ đã nhiễm SARS-CoV-2, và ngày sau đó con số đó tăng lên hàng tá và HKMH TR đã phải cặp bến ở Guam ngày 27/3/2020. Ngày 30 tháng 3, Hạm trưởng Crozier yêu cầu thượng cấp giúp giải quyết tình trạng lây nhiễm trên HKMH. Hôm sau con số thủy thủ nhiễm SARS-Cov-2 đã lên đến 100. Hái quân Mỹ cho hay, tính đến 5 tháng 4, đã có 155 thủy thủ nhiễm SARS-CoV-2.
Nếu thực sự đọc tin, quần chúng đã biết, theo sĩ quan quyền lực nhất của Hải quân Mỹ, Đô đốc Mike Gilday, thì bộ chỉ huy HQ đã thảo luận rốt ráo trước khi quyết định để HKMH TR thực hiện chuyến viếng thăm Đà Nẵng từ 5 đến 9 tháng 3, 2020. Ông Hải quân Đô đốc Mỹ tin theo số liệu của chính quyền cộng sản Việt Nam cho rằng khi đó chỉ mới có 16 người nhiễm SARS-CoV-2 ở miền Bắc Việt Nam, và hải cảng Đà Nẵng nằm ở miền Trung. Rõ ràng, có lẽ vì Đô đốc Gilday còn trẻ (57 tuổi) nên có thể không rõ lịch sử Việt Nam do đó không biết đến câu nói của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu,
“Đừng nghe những gì Cộng sản nói…”
TT Nguyễn Văn Thiệu
Cổng thông tin cộng sản Việt Nam cho hay mãi đến 18 tháng 3, 2020, ở đó mới có 3 người nhiễm SARS-CoV-2, 2 người Anh và một người Việt Nam!
Tóm lại, chỉ những chế độ độc tài mới có cáo trạng buộc tội (và cả bản kết án) trước khi xét xử. Ở xã hội dân chủ như Mỹ, tất cả mọi người đều vô tội cho đến khi được chứng minh là có tội trước tòa án.
Trong giới Hải quân, việc bãi nhiệm Hạm trưởng Crozier đã khiến thủy thủ, Thủy quân lục chiến và một số cựu sĩ quan cao cấp bối rối nhiều hơn là nổi giận. Trước khi Hạm trưởng Crozier bị giải nhiệm, hôm thứ Tư, 1 tháng 4, Hải Quân Đô đốc Mike Gild đã báo hiệu rằng Hải quân sẽ không phạt Hạm trưởng Crozier. Ông tuyên bố,
“Ở đây, chúng tôi không muốn bắn người đưa tin.”
Đô đốc Mike Gild, 1 tháng 4
Nhưng đến chiều thứ Năm, 2 tháng 4, Mike Gild và Thomas Modly vội vã mở cuộc họp báo giải nhiệm hạm trưởng Crozier vì “sự đánh giá kém cỏi” khi để cho văn thư đến tay nhiều người và không thể tránh được việc bị tiết lộ ra ngoài trong khi thượng cấp trục tiếp của ông là Đề Đốc Stuart P. Baker chỉ cách ông 5, 6 mét. Trong cuộc nói chuyện trên đài phát thanh Salem Radio Network, Thomas Modly còn nói ông đã đưa cho Hạm trưởng Crozier số điện thoại cầm tay riêng của ông, nhưng không thấy ông Crozier gọi.
Ông quyền Bộ trưởng Hải Quân, dù là cựu quân nhân, nhưng dường như không biết gì về, hay đã quên hết “kỷ cương” của quân đội. Nếu Hạm trưởng Crozier gọi điện thoại cầu cứu với Modly thì ông đã trắng trợn vi phạm “kỷ cương”, không theo hệ thống quân giai, thì sự nghiệp nhà binh của Hạm trưởng Crozier sẽ tức thời chấm dứt.
Mặt khác, tuy một mực nói để cho quân đội quyết định về trường hợp Hạm trưởng Crozier, được biết ông quyền Bộ trưởng hải quân Modly đã nói với đồng nghiệp là Trump muốn “đuổi” ông hạm trưởng (“wants him fired”).
Đối với thủy thủ đoàn 5000 người trên HKMH TR, Crozier là một người lãnh đạo được kính mến. Họ đã đứng trong lòng mẫu hạm hoan hô và reo gọi “Hạm – trưởng Cro – zier” tiễn ông xuống cầu thang rời hàng không mẫu hạm
Thủy thủ đoàn HKMH TR vỗ tay tiễn Hạm trưởng Brett Crozier rời mẫu hạm. Nguồn: WSJ
Nhiều câu hỏi chưa được trả lời.
Tại sao một sĩ quan chuyên nghiệp, trên đường vinh thăng Hải quân Đề Đốc, lại có thể để cho công văn cầu cứu với thượng cấp lọt ra ngoài hệ thống quân giai dù ông biết chắc rằng việc đó có thể đốt cháy sự nghiệp của chính mình.
Tại sao không có cuộc điều tra trước khi giải nhiệm Crozier?
Tại sao “không bắn người đưa tin” hôm trước nhưng lại “giải nhiệm” ông Hạm trưởng ngày hôm sau?
Tại sao quyền Bộ trưởng Hải Quân lại đưa số điện thoại riêng của mình cho Hạm trưởng, khuyên khích ông đi ra khỏi hệ thống quân giai?
Tại sao lại có tin Tổng thống Trump lại muốn “đuổi” ông Hạm trưởng đang lên tiếng cầu cứu vì thủy thủ và cả mấu hạm TR đang nhiễm SARS-CoV-2?
Tất cả những diễn tiến quanh vụ giải nhiệm Hạm trưởng Crozier dường như không hợp lý. Hãng Reuters cho hay một số thượng nghị sĩ đảng Dân chủ trong Uỷ ban Quân vụ Thượng viện đang yêu cầu Tổng thanh tra ở Ngũ giác Đài mở cuộc điều tra về vụ bãi nhiệm.
Hạ viện chắc chắn sẽ mở cuộc điều trần khi có thể đi họp trở lại. Dân biểu Ruben Gallego, một cựu Hạ sĩ Thủy quân Lục chiến nói,
“Tôi muốn biết Hạm trưởng Crozier đã cầu cứu với thượng cấp ở Bộ chỉ huy Ấn Độ-Thái Bình Dương hoặc quyền Bộ trưởng Hải Quân bao nhiêu lần. Tôi muốn biết quyền Bộ trưởng Hải Quân và Bộ trưởng Quốc phòng đã nói chuyện với nhau thế nào và liệu có bất kỳ cuộc nói chuyện nào nào giữa Tòa bạch Ốc với Bộ trưởng Quốc phòng (về sự vụ này) hay không. Tôi cũng muốn biết có bất kỳ hạn chế nào hay không về mặt truyền thông và tính minh bạch đối với các vị hạm trưởng của chúng ta – không chỉ riêng với vị hạm trưởng này, mà đối với tất cả những hạm trưởng khác trên toàn thế giới.”
Dân biểu Ruben Gallego
Mộ số khác e ngại rằng độ thiếu minh bạch và việc bất ngờ giải nhiệm Hạm trưởng Crozier gây hại nhiều hơn lợi, Ruben Gallego nói,
“Ngay lúc này, những gì chính quyền đang nói với những vị hạm trưởng là ‘không nên phàn nàn nhiều quá và nếu mây ông làm chúng tôi xấu hổ, chúng tôi sẽ đuổi mấy ông đấy.’”
Dân biểu Ruben Gallego
Trong quá khứ giới chỉ huy Hải quân đã đợi 24 ngày mới bãi nhiệm Hạm trưởng Bryce Benson, hai phó hạm trưởng và một sĩ quan cấp dưới của Khu trục hạm USS Fitzgerald sau một vụ đụng với tàu chở hàng năm 2017 làm thiệt mạng 7 thủy thủ. Và phải mất 41 ngày Hải quân Mỹ mới bãi nhiệm hạm trưởng Khu trục hạm USS John McCain, Alfredo J. Sanchez, sau một vụ đụng tàu tương tự làm thiệt mạng 10 thủy thủ.
Trong văn thư cầu cứu, Hạm trưởng Crozier viết,
“Chúng ta đang không có chiến tranh. Thủy thủ không cần phải chết. Nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ, chúng ta thất bại vì không bảo vệ được tài nguyên đáng tin nhất của chúng ta – những người Thủy thủ của chúng ta.”
Hạm trưởng Brett Crozier, 30 tháng 3, 2020
Một bình luận gia góc phố phản biện,
“Tình trạng khẩn cấp hiện nay, với con số người chết [vì COVID-19] như vậy mà không xem như đang có chiến tranh thì thôi, xin thua…”
Bình luận gia góc phố
Thời đại dich sinh nhiều hiện tượng oái oăm. Bác sĩ thì không được nói trong lúc nhà buôn cao ốc thản nhiên quảng bá thuốc sốt rét trị COVID-19. Quân nhân chưa ra tòa án quân sự đã có cáo trạng do quần chúng biên sẵn. Bình luận gia góc phố kết án và phản biện một sĩ quan 28 năm trong binh nghiệp về quân kỷ và tình trạng chiến tranh.
Một vật thể không ai nhìn thấy như SARS-CoV-2 đang làm đảo điên thể giới, rối loạn suy nghĩ của con người.
Khi nào mới hết giới nghiêm? Khi nào con người mới qua cơn bấn loạn, thôi ứng xử và suy nghĩ quàng xiên?
Montréal đầu tháng 4, mùa đại dich COVID-19
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: DCVOnline biên tập và minh họa.