Covid-19 đang phá vỡ những khuôn mẫu Bắc Âu

The Economist | DCVOnline

Người Danes từng nghĩ người dân Swedes là người tỉ mỉ và đáng tin cậy. Hết rồi.

Trong loạt phim truyền hình “The Bridge”, một thám tử người Đan Mạch (Danes) và Thụy Điển (Swedes) phải hợp tác khi phát giác ra một xác người trên cầu Oresund giữa hai nước. Bộ phim này là nổi tiếng quốc tế, nhưng ít khán giả nước ngoài nhận ra rằng cảnh sát của Đan Mạch và Thụy Điển đã thể hiện những định kiến của họ. Viên thám tử ở Copenhagen hút thuốc liên miên, luôn miệng diễu dở bám chắc quan điểm của người Thụy Điển về người Đan Mạch, họ là người vui vẻ, lộn xộn và không đáng tin. Người đối tác của ông ở Malmo dường như mắc hội chứng Asperger. Khôi hài là với người Danes, ám ảnh theo nghĩa đen và đời sống tình dục không cảm xúc của họ đơn giản trông giống như một ca cấp tính của người Thụy Điển.

Covid-19 đã lật đổ những khuôn mẫu này. Đan Mạch đã áp đặt một cuộc giới nghiêm thật tỉ mỉ. Thụy Điển đã có phản ứng thật thoải mái độc đáo, cho trường học và nhà hàng sinh hoạt như thường. Tỷ lệ lây nhiễm và thiệt mạng ở Thụy Điển hiện vượt xa các nước láng giềng. Kết quả là, khi Đan Mạch, Na Uy và Phần Lan mở cửa biên giới với nhau, cho khách du lịch vào ngày 15 tháng 6, họ giữ kín cửa biên giới, không cho người Thụy Điển vào. Bộ trưởng Ngoại giao Thụy Điển, Ann Linde, xin Đan Mạch, Na Uy và Phần Lan đừng phân biệt đối xử với đất nước của mình và cảnh cáo về những tác hại vĩnh viễn trong sự hợp tác của Bắc Âu. Nhưng những người hàng xóm của Thụy Điển nói rằng, đơn giản, họ chỉ muốn bảo vệ sức khỏe cộng đồng của chính họ.

*Bộ trưởng Ngoại giao Thụy Điển, Ann Linde*. Nguồn: Michael Sohn/AP

Người Thụy Điển có khuynh hướng coi mình là không chê vào đâu được trong các vấn đề đạo đức và vệ sinh. Bị đối xử như những người mang mầm bệnh vô trách nhiệm đã là một cú đánh chới với. Stefan Lofven, thủ tướng Thụy Điển, khẳng định rằng đất nước của ông có tỷ lệ lây nhiễm cao là vấn đề may rủi chứ không phải là chính sách thất bại.

Phần lớn cuộc xung đột đã diễn ra trên cây cầu nơi bộ phim truyền hình đã thu hình. Kể từ khi con đường nối dài 8km xuyên qua eo biển Oresund khánh thành vào năm 2000, hai nền kinh tế của Copenhagen và Malmo đã coi như hợp nhất. Sau khi biên giới đóng cửa vào tháng 3, chỉ những người Thụy Điển có công việc ổn định mới được phép đi qua, không phải khách du lịch hay người đi đường trong ngày. Thiệt hại kinh tế là đáng kể. Người Thụy Điển đặc biệt hào hiệp khi người Danes tiếp tục đến thăm đất nước của họ để thưởng thức các quán bar đã mở cửa. Vào ngày 27 tháng 6, Đan Mạch bắt đầu cho phép người Thụy Điển từ các tỉnh có tỷ lệ lây nhiễm thấp qua biên giới, nhưng không cho người từ các khu vực có tỉ lệ lây nhiễm cao, chẳng hạn như Stockholm, sang chơi.

Cầu Oresund nối liền Đan Mạch và Thụy Điển. Nguồn:

Định kiến đã thay đổi. Gotlandsvisan, một bản ballad Thụy Điển thế kỷ 14, miêu tả Danes là không đáng tin cậy, không hợp với hình ảnh hiện đại, một cách tàn nhẫn. Danes từng chế giễu sự hèn nhát của người Thụy Điển; bây giờ họ chế nhạo về sự theo đúng quy cách của người Thụy Điển. Covid-19 là cuộc khủng hoảng mới nhất đưa những vai trò cũ vào một bước ngoặt mới. ■

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Covid-19 is scrambling Scandinavian stereotypes. Danes used to think of Swedes as meticulous and reliable. No longer | The Economist | Jul 4th 2020 edition. Bài này đăng trong phần châu Âu của ấn bản Jul 4th 2020, dưới tựa đề “Borderline personalities”.