Phe cực hữu của Mỹ đang hoạt động ở Canada. Tại sao chúng ta không coi đó là sự can thiệp của ngoại bang?

Susan Delacourt | DCVOnline

Canada gần như chắc chắn đang hướng tới một cuộc điều tra nào đó về sự can thiệp của ngoại bang vào nền dân chủ của mình.

Bằng cách chỉ tập trung vào Trung Hoa hoặc Nga và những chủ thể nhà nước khác, Canada đang bỏ qua những lực lượng có tiềm năng gây rối hơn nhiều đã cho thấy họ đã gây rối rất nhiều trong cuộc biểu tình của đoàn xe năm ngoái

Liệu Canada đã sẵn sàng lao vào cuộc điều tra về sự can thiệp của nước ngoài — sự can thiệp không phải của Trung Hoa hay không?

Michael Kempa là giáo sư khoa tội phạm học tại Đại học Ottawa, người đã theo dõi sát sao cuộc biểu tình của đoàn xe và hiện đang viết một cuốn sách về ai và cái gì đứng đằng sau nó. Khi tôi hỏi ông ấy về sự can thiệp của nước ngoài, Kempa thẳng thừng nói,

“Cá nhân tôi lo lắng hơn về ảnh hưởng của phe cực hữu ở Hoa Kỳ và những nơi khác. Điều đó không có nghĩa là tôi không nghĩ rằng không có gì phải lo lắng về những nỗ lực của chính phủ Trung Hoa , Iran hay Nga, nhằm làm hỏng hệ thống của chúng ta.”

Michael Kempa

Kempa cho rằng cuộc trò chuyện chính trị của Canada đã trở nên căng thẳng về sự can thiệp của nước ngoài trong vài tháng qua là điều, nhưng ông cũng tin rằng nó đã quá hẹp khi chỉ tập trung vào những vấn đề xung quanh Trung Hoa.

Ông nói: “Nhưng có đủ loại tổ chức phi nhà nước đang tìm cách gây ảnh hưởng đến kết quả bầu cử của chúng ta.”

Vì vậy, một cuộc điều tra sẽ giúp ích chăng?

Kempa nói

“Chắc chắn rồi. Một cuộc điều tra sẽ hữu ích vì nó sẽ bắt đầu làm sáng tỏ những mạng lưới nhà nước và phi nhà nước của những kẻ thù ghét nhân loại đang tìm cách gây ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.”

Michael Kempa

Cuốn sách của Kempa sẽ ra mắt vào năm tới. Nó tên là The Freedom Convoy: Transporting the Dark Politics of the Far Right Across Canada.

 Nó sẽ đối đầu với một số thực tế đáng lo ngại chỉ được gợi ý trong cuộc điều tra chính thức về cuộc biểu tình của đoàn xe, do Thẩm phán Paul Rouleau dẫn đầu.

Cuộc điều tra của Rouleau đã đưa ra lời khai và sự tham gia của hầu hết những thủ lĩnh đoàn xe phản đối—những người như Tamara Lich, Brigitte Belton, Chris Barber, James Bauder, Pat King and Tom Marazzo, v.v. Kempa không chỉ quan tâm đến những nhân vật này mà còn quan tâm đến những mạng lưới và nguồn tài chính đã mở ra cho họ khi đoàn xe mở rộng phạm vi trật tự ở Canada.

Matt Gurney, người đồng sáng lập The Line, đã tlàm được một số việc đột phá ở Ottawa trong cuộc biểu tình của đoàn xe vào tháng 2 năm 2022, và ông đã viết một bài đáng nhớ về “những người cực đoan” lâp ló tại tổng hành dinh trên Đường Coventry ở Ottawa. Ông ấy đang đề cập đến những người tổ chức trầm lặng hơn cho mọi người có cảm giác về sự hiện diện của họ  giữa tiếng còi inh ỏi, những lâu đài bơm hơi bồng bềnh và bồn tắm nước nóng dọc đại lộ Wellington trước Quốc hội.

Trong khi Kempa cho rằng cuộc điều tra và báo cáo của Rouleau đã mang lại kết quả quan trọng, mang tính đột phá, thì ông cho rằng cuộc điều tra này đã xét đến vấn đề về ảnh hưởng của nước ngoài một cách hạn chế giống như cuộc tranh luận chính trị ở Canada gần đây — phần chính chỉ là vấn đề khi những chính phủ thù địch can thiệp vào nội tình Canada.

Một trong những chương trong cuốn sách của ông có tựa đề “Những kẻ ghé con người toàn cầu” — cái tên mà Kempa đặt cho những kẻ không can thiệp vào nền dân chủ của những quốc gia thay mặt cho bất kỳ chính phủ nào hoặc thậm chí bất kỳ ý thức hệ chính trị nhất quán nào. Họ chỉ ra tay để kích động hỗn loạn, gây mất trật tự và mất lòng tin vào nhà nước và những thể chế.

Kempa khẳng định rằng những lực lượng đó đang hoạt động trong đoàn xe, và có đủ loại gợi ý và cảnh cáo rằng một số cuộc biểu tình đang bị những lực lượng ở Hoa Kỳ xúi giục.

Có vẻ như điểm yếu về tổ chức của họ cũng chính là điểm mạnh của họ. Chúng khó theo dõi đơn giản vì chúng giống một phong trào hơn, hoặc một tập hợp những bất bình. Nói chung, những bất bình đó có thể được tóm tắt là “phản hiện đại,” Kempa nói — phản đối mọi thứ, từ khoa học đến ngân hàng hoặc bất kỳ loại tổ chức thu thập dữ liệu nào.

Kempa nói rằng điều quan trọng cần lưu ý là phong trào này không thể được coi là một mục đích có tổ chức tập trung, mà thay vào đó là một mạng lưới liên kết lỏng lẻo gồm những người bạn đồng hành, phần lớn ở cánh phải, những người sẵn sàng bám lấy bất kỳ mục đích để nào gây ra sự gián đoạn. COVID và những hạn chế về đại dịch đã trở thành mục tiêu lớn đối với họ vì nó khơi dậy sự thất vọng âm ỉ từ lâu của mọi người, đặc biệt là sau làn sóng Omicron vào cuối năm 2021. Kempa gọi đoàn xe phản đối là “một chiến thuật tìm lý tưởng” và kêu gọi mọi người nhớ lại rằng những đoàn xe nhỏ hơn đã nổi lên ở Hoa Kỳ và đến tận Úc trước khi nó đến thủ đô của Canada và những điểm dọc biên giới với Hoa Kỳ.  Kempa giải thích:

“Họ không phải là một hội đồng phối hợp. Họ có khuynh hướng biết nhau vì họ giàu có và họ quyên góp tiền cho tất cả những thứ này. Họ đến những buổi gây quỹ và gặp nhau và họ kề vai sát cánh với những nhân vật khó chịu hơn có liên quan nhiều hơn đến ngoại vi, đặc biệt là ở Hoa Kỳ.”

Tình cờ cũng đáng ghi nhớ rằng một số ảnh hưởng ngoại lai đã xảy ra trong đoàn hộ tống ngay trước mắt, với những người biểu tình ở Canada được Fox News và thậm chí một số chính trị gia hàng đầu của Đảng Cộng hòa thúc giục.

Nếu tất cả nhưng chi tiết này nghe có vẻ giống như việc tạo ra một cuốn phim kinh dị hư cấu hoặc thậm chí là một thuyết âm mưu, thì điều đó thật khó để tranh cãi. Sau đó, một lần nữa, không ai có thể dự đoán rằng một cuộc biểu tình tạp nhạp chống lại những biện pháp bao vây COVID sẽ biến thành cuộc chiếm đóng thủ đô Canada kéo dài ba tuần và một cuộc phong tỏa đe dọa nền kinh tế tại những điểm dọc biên giới lớn nhất giữa Canada và Hoa Kỳ vào đầu năm 2022.

Vẫn còn phải xem độ lớn của một cuộc thẩm vấn hoặc một cuộc điều tra đang được đàm phán giữa chính phủ và những đảng đối lập hiện nay. Hồi mùa đông, khi Katie Telford, chánh văn phòng của thủ tướng, được hỏi về triển vọng của một cuộc điều tra, bà ấy nói rằng phần lớn xoay quanh (những) câu hỏi mà cuộc điều tra sẽ phải giải quyết.

Nói cách khác, có một mối nguy hiểm thực sự khi mở một cuộc điều tra quá lớn đến mức nó sẽ chỉ lướt qua bề mặt của sự can thiệp của nước ngoài vào nền dân chủ của Canada.

Kempa tin rằng có một cách để thực hiện một cuộc điều tra có thể giải đáp được những câu hỏi mà ông ấy đang theo đuổi trong nghiên cứu về đoàn xe và cuốn sách sắp xuất bản của mình.

Kempa giải thích: “Cách để làm điều đó là tập trung vào những điểm xâm nhập của sự can thiệp của nước ngoài. Thay vì nói, ‘tất cả những hình thức can thiệp của ngoại ngoài kia là gì?’ bạn hãy nói, ‘hệ thống của Canada bị nhắm mục tiêu vào đâu?’” Ví dụ, hãy điều tra thật kỹ ai và những gì đang thò tay táy máy và hệ thống đề cử ở bất kỳ cấp chính trị nào — cho dù đó là những chủ thể nhà nước như Trung Hoa hay Nga, hay những chủ thể phi nhà nước như chúng ta đã thấy trong đoàn xe.

Trong những ngày tới, người dân Canada sẽ biết được tham vọng của tầng lớp chính trị như thế nào trước vấn đề can thiệp của nước ngoài. Nếu nó chỉ nói về những gì tựa đề đã chạy trên trang nhất trong vài tháng qua, thì đó là một cơ hội bị bỏ lỡ để làm sáng tỏ mối đe dọa đen tối hơn, có tiềm năng phá hoại lớn hơn đối với sự toàn vẹn dân chủ ở đây.

Tác giả | Susan Delacourt là một người phụ trách chuyên mục chính trị quốc gia tại Ottawa cho tờ Star. Email: [email protected] hoặc Twitter: @susandelacourt

© 2023 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

---

Nguồn: America’s far right is operating in Canada. Why don’t we consider that foreign interference?  |  Susan Delacourt  | The Star | Jul 2, 2023