Henry Kissinger, ngoại trưởng dưới thời Tổng thống Nixon và Ford, mãn phần

Nancy Benac | DCVOnline

WASHINGTON (AP) — Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger, nhà ngoại giao với cặp kính dầy và giọng nói như có sỏi, người chế ngự chính sách đối ngoại khi Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam và phá bỏ những rào cản với Trung Hoa, đã chết hôm thứ Tư, công ty tư vấn của ông cho biết. Ông ấy đã 100 tuổi.

Với sự hiện diện thô cộc nhưng đầy uy quyền và thao túng quyền lực ở hậu trường, Kissinger đã gây ảnh hưởng khác thường đến những vấn đề toàn cầu dưới thời hai Tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford, nhận được cả sự phỉ báng và giải thưởng Nobel Hòa bình. Nhiều chục năm sau, tên của ông vẫn gây ra cuộc tranh luận gay gắt về những mốc chính sách đối ngoại đã qua từ lâu.

Quyền lực của Kissinger tăng lên trong thời kỳ hỗn loạn của Watergate, khi nhà ngoại giao sành về mặt chính trị đảm nhận vai trò giống như đồng tổng thống với Nixon đang suy yếu. Kissinger sau này viết về ảnh hưởng ngày càng lớn của mình.

“Không còn nghi ngờ gì nữa, sự hợm mình của tôi đã khơi dậy. Nhưng cảm xúc chính là linh cảm về thảm họa.”

Kissinger

Là một người Do Thái chạy trốn khỏi Đức Quốc xã với gia đình khi còn ở tuổi thiếu niên, Kissinger trong những năm cuối đời đã gầy dựng được danh tiếng của một chính khách được kính trọng, có những bài phát biểu, đưa ra lời khuyên cho cả Đảng Cộng hòa cũng như Đảng Dân chủ và quản lý một doanh nghiệp tư vấn toàn cầu. Ông đã nhiều lần xuất hiện tại Toà Bạch Ốc của Tổng thống Donald Trump. Nhưng những tài liệu và băng ghi âm từ thời Nixon, được truyền đi trong nhiều năm, đã đem đến những tiết lộ – nhiều điều đượcchính Kissinger nói – đôi khi khiến ông bị đưa ra ánh sáng gay gắt.

Chưa bao giờ không có những người gièm pha, Kissinger sau khi rời chính phủ đã bị giới phê bình kiên quyết cho rằng ông phải chịu trách nhiệm về những chính sách của Mỹ ở Đông Nam Á và ủng hộ những chế độ đàn áp ở châu Mỹ Latinh.

Ông đã khởi xướng những cuộc đàm phán ở Paris mà cuối cùng đã đem lại một biện pháp giữ thể diện — ông gọi đó là một “khoảng thời gian hợp lý” — để đưa Hoa Kỳ thoát khỏi một cuộc chiến tốn kém ở Việt Nam. Hai năm sau, Sài Gòn rơi vào tay cộng sản.

Và ông theo đuổi chính sách hòa dịu với Liên Xô dẫn đến những thỏa thuận kiểm soát vũ khí và làm tăng xác suất căng thẳng của Chiến tranh Lạnh và mối đe dọa hạch tâm của nó sẽ không kéo dài mãi mãi.

Lúc 99, ông vẫn đi giới thiệu cuốn sách về lãnh đạo. Khi được ABC hỏi trong cuộc phỏng vấn vào tháng 7 năm 2022 liệu ông có muốn rút lại bất kỳ quyết định nào của mình hay không, Kissinger từ chối và nói:

“Tôi đã suy nghĩ về những vấn đề này suốt cuộc đời mình. Đó là sở thích cũng như nghề nghiệp của tôi. Vì vậy, những đề nghị mà tôi đưa ra là những đề nghị tốt nhất mà tôi có thể làm được được.”

Kissinger

Ngay cả khi đó, ông vẫn có những suy nghĩ lẫn lộn về thành tích của Nixon, nói rằng “chính sách đối ngoại của ông ấy đã được giữ vững và ông ấy khá hiệu quả trong chính sách đối nội” đồng thời thừa nhận rằng vị tổng thống bị thất sủng đã “tự cho phép mình đi một số bước đi không phù hợp với mục đích của một tổng thống.”

Khi Kissinger tròn 100 tuổi vào tháng 5 năm 2023, con trai ông là David đã viết trên tờ The Washington Post rằng sinh nhật100 năm của cha ông “có thể mang đến cảm giác không thể tránh khỏi đối với bất kỳ ai quen thuộc với tính cách mạnh mẽ và niềm yêu thích biểu tượng lịch sử của ông. Không chỉ vì ông sống lâu hơn hầu hết những bạn cùng trang lứa, những người gièm pha nổi tiếng và những sinh viên, nhưng ông cũng vẫn hoạt động không biết mệt mỏi trong suốt những năm 90 của mình.
Khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn của CBS trước sinh nhật lần thứ 100 của ông về những người coi việc thực hiện chính sách đối ngoại của ông trong nhiều năm qua là một loại “tội phạm”, Kissinger không có gì ngoài bác bỏ. Kissinger nói,

“Đó là phản ảnh sự thiếu hiểu biết của họ. Nó không được hình thành theo cách đó. Nó không được tiến hành theo cách đó.”

KIssinger

Kissinger tiếp tục tham gia vào những vấn đề toàn cầu ngay cả trong những tháng cuối đời. Ông đã gặp nhà lãnh đạo Trung Hoa Tập Cận Bình tại Bắc Kinh vào tháng 7, khi quan hệ song phương đang ở mức thấp. Và 50 năm sau khi chính sách ngoại giao con thoi của ông giúp chấm dứt Chiến tranh Trung Đông năm 1973, khi Israel đẩy lùi một cuộc tấn công bất ngờ từ Ai Cập và Syria, Kissinger đã cảnh cáo về những nguy cơ xung đột đó lặp lại sau khi Israel đối đầu với cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào ngày 7 tháng 10.

Những lời tỏ lòng kính trọng Kissinger của những viên chức chính phủ nổi tiếng của Hoa Kỳ đã đổ dồn ngay sau khi có tin ông qua đời. Cựu Tổng thống George W. Bush cho biết Hoa Kỳ “đã mất đi một trong những tiếng nói đặc biệt và đáng tin cậy nhất về những vấn đề đối ngoại” và cựu Thị trưởng Thành phố New York Michael Bloomberg nói rằng Kissinger “vô cùng hào phóng với sự khôn ngoan có được qua suốt một cuộc đời phi thường.”

Công ty tư vấn của Kissinger cho biết ông qua đời tại nhà riêng ở Connecticut.

Kissinger là người thực hành chính sách thực tế — dùng ngoại giao để đạt được những mục tiêu thực tế hơn là thúc đẩy những lý tưởng cao cả. Những người ủng hộ cho rằng khuynh hướng thực dụng của ông phục vụ lợi ích của Hoa Kỳ; giới phê bình cho rằng ứng xử Machiavellian của Kisinger đi ngược lại với những lý tưởng dân chủ.

Ông ta bị buộc tội vì cho phép nghe lén điện thoại của những phóng viên và nhân viên Hội đồng An ninh Quốc gia của chính ông ta để chặn những vụ rò rỉ tin tức trong Toà Bạch Ốc của Nixon. Ông bị sinh viên đại học tố cáo t về vụ thả bom và cuộc xâm lăng của quân đồng minh vào Campuchia vào tháng 4 năm 1970, nhằm phá hủy những đường tiếp vận của cộng sản Bắc Việt cho quân cộng sản ở miền Nam Việt Nam.

“Cuộc xâm nhập” đó, như cách gọi của Nixon và Kissinger, bị một số người đổ lỗi là đã góp phần khiến Campuchia rơi vào tay quân nổi dậy Khmer Đỏ, những kẻ sau đó đã tàn sát khoảng 2 triệu người Campuchia.
Về phần mình, Kissinger đã thực hiện sứ mệnh vạch trần điều mà ông gọi là “huyền thoại phổ biến” vào năm 2007 — rằng ông và Nixon chỉ đạt được thỏa thuận vào năm 1972 về những điều khoản hòa bình đã có từ năm 1969 và do đó đã kéo dài Chiến tranh Việt Nam một cách không cần thiết với cái giá phải trả là hàng chục nghìn sinh mạng người Mỹ.

Ông nhấn mạnh rằng cách duy nhất để đẩy nhanh tiến trình rút quân là phải đồng ý với yêu cầu của Hà Nội là Hoa Kỳ lật đổ chính quyền miền Nam Việt Nam và thay thế chính quyền này bằng sự lãnh đạo do cộng sản thống trị.

Mập lùn và xốc xếch, Kissinger vô tình nổi tiếng là một người quyến rũ đối vơi phụ nữ trong chính quyền Nixon nghiêm nghị. Kissinger, đã ly dị người vợ đầu vào năm 1964, gọi phụ nữ là “một trò giải trí, một sở thích”. Jill St. John là người bạn đồng hành thường xuyên. Nhưng hóa ra người yêu thực sự của ông lại là Nancy Maginnes, một nhà nghiên cứu của Nelson Rockefeller, người mà ông kết hôn năm 1974.

Trong một cuộc thăm dò năm 1972 của Playboy Club Bunnies, người đàn ông được Newsweek mệnh danh là “Super-K” đã đứng đầu với tư cách là “người đàn ông mà tôi muốn hẹn hò nhất.”

Kissinger giải thích: “Quyền lực là liều thuốc kích thích tình dục mạnh nhất.”

Tuy nhiên, Kissinger vẫn bị nhiều người Mỹ chỉ trích vì cách tiến hành ngoại giao thời chiến của ông. Nhiều chục năm sau, ông vẫn là cột thu lôi: Năm 2015, sự xuất hiện của ông Kissinger 91 tuổi trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện đã bị những người biểu tình yêu cầu bắt giữ ông vì tội ác chiến tranh và kêu gọi hành động của ông ở Đông Nam Á, Chile và hơn thế nữa cản trở.

Heinz Alfred Kissinger sinh ra ở thành phố Fuerth thuộc vùng Bavaria vào ngày 27 tháng 5 năm 1923, là con trai của một giáo viên. Gia đình ông rời Đức Quốc xã vào năm 1938 và định cư ở Manhattan, nơi Heinz đổi tên thành Henry.

Kissinger có hai con, Elizabeth và David, từ cuộc hôn nhân đầu tiên.
_________
Cố ký giả Ngoại giao Barry Schweid của AP đã đóng góp cho bản tin cáo này

© 2023 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

---

Nguồn:Henry Kissinger, secretary of state under Presidents Nixon and Ford, dies at 100 | Nancy Benac | AP | NOVEMBER 29, 2023